Bh±vataddhita
“Alasassa bh±vo”ti viggahe– 387. ðyattat± bh±ve tu. Chaµµhiyantato ºyattat±iccete paccay± honti “tassa bh±vo” iccetasmi½ atthe, tusaddaggahaºena ttanaºeyy±dippaccay± ca. Bhavanti etasm± buddhisadd± iti bh±vo, saddappavattinimitta½ vuccati, vuttañca– “yassa guºassa hi bh±v± dabbe saddaniveso tadabhidh±neºyattat±dayo”ti. ðyattattanant±na½ nicca½ napu½sakatta½, t±paccayantassa sabh±vato niccamitthiliªgat±. ðyappaccayoya½ guºavacane br±hmaº±d²hi, tattha “avaººo ye lopañc±”ti avaººalopo, ±divuddhi. ¾lasya½. Eva½ ±rogya½, udaggassa bh±vo odagya½, sakhino bh±vo sakhya½, aºaºassa bh±vo ±ºaºya½, vidhav±ya bh±vo vedhabya½, dubbalassa bh±vo dubbalya½, capalassa bh±vo c±palya½. Viyattassa bh±vo veyyattiya½, maccharassa bh±vo macchariya½. Eva½ issariya½, ±lasiya½, muº¹iya½, m³¼hiya½. Ettha “veyyattiyan”ti-±d²su “tesu vuddh²”ti-±din± yamhi ik±r±gamo. “Paº¹itassa bh±vo paº¹ityan”ti-±d²su “yavata½ talanadak±r±na½ byañjan±ni calañajak±rattan”ti tyak±rasa½yog±d²na½ calañajak±r±des± dvitta½. Paº¹icca½, bahussutassa bh±vo b±hussacca½, “tesu vuddh²”ti-±din± uk±rassa ak±ro, eva½ porohicca½, adhipatissa bh±vo ±dhipacca½, muµµhassatissa bh±vo muµµhassacca½, ivaººalopo. Kusalassa bh±vo kosalla½. Eva½ vepulla½, sam±n±na½ bh±vo s±mañña½, gil±nassa bh±vo gelañña½, “kvac±dimajjhuttar±”disuttena sa½yoge pare rassatta½. Suhadassa bh±vosohajja½. Eva½ ves±rajja½, kus²dassabh±vokosajja½, “tesu vuddh²”ti-±din± ²k±rassa ak±ro. Tath± “purisassa bh±vo porisan”ti-±d²su “yavata½ talan±”disutte k±raggahaºena yavata½ sak±rakacaµapavagg±na½ sak±rakacaµapavagg±des±. Sumanassa bh±vo somanassa½. Eva½ domanassa½, sovacassa½, dovacassa½, ettha sak±r±gamo. Tath± nipakassa bh±vo nepakka½, dvitta½. Eva½ ±dhikka½, dubhagassa bh±vo dobhagga½, v±ºijassa bh±vo v±ºijja½, r±jino bh±vo rajja½, “kvac±”din± rassatta½. Sar³passa bh±vo s±ruppa½. Eva½ opamma½, sokhumma½. Tathassa bh±vo taccha½, dummedhassa bh±vo dummejjha½, samaºassa bh±vo s±mañña½. Eva½ br±hmañña½, nipuºassa bh±vo nepuñña½. “Tacchan”ti-±d²supi k±raggahaºeneva yavata½ thadhaºak±r±na½ chajhañak±r±des±. Ttat±paccayesu pa½suk³likassa bh±vo pa½suk³likatta½, pa½suk³likat±. Eva½ tec²varikatta½, tec²varikat±, odarikatta½, odarikat±, manussatta½, manussat± j±ti, n²latta½, n²lat± guºo, y±cakatta½, y±cakat± kriy±, daº¹itta½, daº¹it± dabba½, saccav±dit±, p±ramit±, kataññut±, sabbaññut±, “kvac±”din± t±paccaye rassatta½, appicchat±, asa½saggat±, bhass±r±mat±, nidd±r±mat±, lahut± icc±di. Ttanapaccaye– puthujjanassa bh±vo puthujjanattana½, vedanattana½, j±yattana½. ðeyye– sucissa bh±vo soceyya½. Eva½ ±dhipabheyya½, kavissa bh±vok±veyya½, thenassa bh±vo theyya½, mah±vuttin± nak±rassa lopo. “ðyattat±”ti yogavibh±gena kammani, sakatthe ca ºy±dayo, v²r±na½ bh±vo, kamma½ v± v²riya½, paribhaµassa kamma½ p±ribhaµya½, p±ribhaµyassa bh±vo p±ribhaµyat±. Eva½ sovacassat±, bhisaggassa kamma½ bhesajja½, by±vaµassa kamma½ veyy±vacca½, saµhassa bh±vo, kamma½ v± s±µheyya½. Sakatthe pana– yath±bh³tameva yath±bhucca½, karuº±yeva k±ruñña½, pattak±lameva pattakalla½, ±k±s±nantameva ±k±s±nañca½, k±yap±guññameva k±yap±guññat± icc±di. “Visamassa bh±vo”ti viggahe– “Ttat±, bh±ve”ti ca vattate. 388. ða visam±d²hi. Visamaiccevam±d²hi chaµµhiyantehi ºappaccayo hoti, tta t± ca “tassa bh±vo” iccetasmi½ atthe. ¾katigaºoya½. Vesama½, visamatta½, visamat±. Sucissa bh±vo soca½, sucitta½, sucit±, garuno bh±vo g±ravo, ±divuddhi, “o sare c±”ti sutte casaddaggahaºena uk±rassa ca av±deso. Paµuno bh±vo p±µava½, paµutta½, paµut±. Ujuno bh±vo ajjava½, muduno bh±vo maddava½ iccatra “±ttañc±”ti ºamhi ik±ruk±r±na½ ±tta½, dvibh±vo, sa½yoge ±dirassattañca. Ujut±, mudut±. Eva½ isissa bh±vo ±risya½, ±sabha½, kum±rassa bh±vokom±ra½, yuvassa bh±vo yobbana½, mah±vuttin± nak±r±gamo, param±na½ bh±vo, kamma½ v± p±ram² d±n±dikriy±, “ºavaºik±”disuttena ²paccayo, samagg±na½ bh±vo s±magg². 389. Ramaº²y±dito kaºa. Ramaº²yaiccevam±dito kaºapaccayo hoti, tta t± ca bh±vatthe. Ramaº²yassa bh±vo r±maº²yaka½, ramaº²yatta½, ramaº²yat± Eva½ m±nuññaka½, manuññatta½, manuññat±, piyar³paka½, piyar³patta½, piyar³pat±, kaly±ºaka½, kaly±ºatta½, kaly±ºat±, coraka½, corik± v±, coratta½, corat±, a¹¹haka½, a¹¹hatta½, a¹¹hat± icc±di.
Bh±vataddhita½.