158. Dh³ v±to saro.
Dhun±ti v±t²hi saro hoti. Dhun±t²ti dh³saro=l³kho ²sa½paº¹u ca. V±ti gacchat²ti v±saro=divaso.
159. Bham±d²hyaro.
Bhama tasa manda kand±d²hi aro hoti. Bhamat²ti bhamaro=madhukaro. Tasati tanta½ gaºh±t²ti tasaro=suttaveµµhano. Mandanti modanti etth±ti mandaro=pabbato. Kandati avh±yat²ti kandaro=dar². Divassa etta½, devanti k²¼anti eten±ti devaro=patiro bh±t±.
160. Vadissa badaca.
Vadatism± aro yoti, vadatissa bad±deso ca. Vadanti eten±ti badaro=kakkandh³phala½. V²mhi badar²=kakkandh³.
161. Vada jan±na½ µhaªaca.
Vada janehi aro hoti, µhaª c±nt±deso. Vadat²ti vaµharo=m³¼o vaµhara½=th³la½. J±yat²ti jaµhara½=udara½.
162. Pacissiµhaªaca.
Pacatism± aro hoti iµhaªac±nt±daso. Pacanti eten±ti piµharo=th±l².
163. Vak± araºa.
Vaka kuka-±d±netimasm± araºahoti. Vaketi ±dad±ti et±y±ti v±kar±=migabandhan².
164. Siªgyaªg±ga majjakal±l± ±ro.
Siªgi-iti n±madh±tu, aªga-gamanattho, aga-kuµilagamane, majjasa½suddhiya½, kala-saªkhy±ne, ala-bandhane, etehi ±ro hoti. Vijjhanatthena siªga½ viya siªga½=n±garikabh±vasaªkh±tassa kilesasiªgasseta½ n±ma½, ta½karoti siªga½ v± payutta½, ta½ karoti r±g²su pabhavat²ti v±, “dh±tvatthe n±n±masm²”ti (5.12) i, pubba saralopo, siªgi, tato ±ro, “sarolopo sare”ti (1.26) ilopo, pubbe “vippaµisedhe”ti (1.22) aniµµhappaµisedho, ettha hi ±rato aññattha s±vak±sapubbasaralopova, ipaccayato aññattha ca, siªg±ro=kilesasiªgakaraºa½, vil±soti vutta½ hoti. Aªgati vin±sa½ gacchat²ti aªg±ro=da¹¹hakaµµha½. Aganti gacchanti etth±ti ag±ra½=ghara½. L²hanena attano sar²ra½ majjati nimmalatta½ karot²ti majj±ro=bi¼±ro. Kal±ti niddes± lassa ¼atta½, etena guºa½ kal²yati parim²yat²ti ka¼±ro=piªgalo. D²ghatta½ alati bandhat²ti a¼±ro=vaªko vis±lo ca.
165. Kamissassu ca.
Kama-icch±yamiccasm± ±ro hoti, assa u ca. K±m²yat²ti kum±ro=b±lo.
166. Bhiªg±r±dayo.
Bhiªg±rappabhutayo ±rant± nipaccante. Bhara=bharaºe, bharaºa½ dh±raºa½ posanañca, dh±raºatthassa bharatissa bhiªg±deso, bharati dadh±ti udakanti bhiªg±ro=hemabh±jana½. Kleda klida-alla bh±ve, la lopo, kledayat²ti ked±ra½=khetta½, (ke jale sati d±ro vid±raºamass±ti v± ked±ra½=tadeva, bahul±dhik±r± sattamiy± na lopo.) Vida-l±bhet²masm± kupubb± ±ro dassa ¼atta½ issa ett±bh±vo sam±se kussa o ca nipaccante, ku½ pathavi½ vindati tatruppannat±y±ti kovi¼±ro=diguºapatto.
167. Kar± m±ro.
Karotism± m±ro hoti. Lohakicca½ karot²ti kamm±ro=lohak±ro.
168. Pusa sarehi kharo.
Pusa sarehi kharo hoti. Pos²yati jalen±ti pokkhara½=paduma½. Sarati vik±ra½ gacchat²ti sakkhar±=ucchuvik±ro.
169. Sara vasa kal± k²ro vassuµa ca.
Etehi k²ro hoti vassa uµa ca. Sar²yat²ti sar²ra½=deho. Vasanti v±sa½ karonti eten±ti us²ra½=b²raºam³la½. Anena th³l±di kal²yati parim²yatiti kaliro=aªkuro.
170. Gambh²r±dayo.
Gambh²ra-±dayo k²rant± nipaccante. Gamissa bhuka, malopo v±, pathavi½, bhinditv± gacchati pavattat²ti gambh²ro, gabh²ro= ag±dho kulissa lassa ¼o, p±de kulati pattharat²ti ku¼²ro=kakkaµo, evamaññepi.
171. Khajja valla mas± ³ro.
Khajja-majjane, vala valla-sa½varaºe, sama-±masane, etehi ³ro hoti, khajj²yat²ti khajj³ro, v²mhi khajj³r²=rukkhaviseso. Vall²yati sa½var²yat²ti vall³ro=sukkhama½so. Mas²yat²ti mas³ro=v²hiviseso.
172. Kapp³r±dayo.
Kapp³ra-±dayo ³rant± nipaccante. Tuµµhimupp±detu½ kappati sakkot²ti kapp³ra½=ghanas±ro. Karotissa assu, kibbisa½ karot²ti kur³ro=p±pak±r². Pasa-b±dhane, pasati p²¼et²ti pas³ro=duµµho, byañjana½, eva½n±mako ca, evamaññepi.
173. Kaµha cak± oro.
Kaµha-kicchaj²vane, caka-parivitakkane, etehi oro hoti. Kaµhati kicchena j²vat²ti kaµhoro=thaddho. Cakati parivitakket²ti cakoro=pakkhiviseso.
174. Mor±dayo.
Mora-±dayo orant± nipaccante. M²-hi½s±ya½, ²lopo, mayati hi½sat²ti moro=may³ro. Kasa-gamane, assi kasati gacchat²ti kisoro=paµhamavayo asso. Mah²yati p³j²yat²ti mahoro=vammiko, evamaññepi.
175. Kuto eraka.
Ku-saddet²masm± eraka hoti. “Yuvaºº±namiyaªuvaªa sare”ti (5.136) uvaªa, kavati nadat²ti kuvero=vessavaºo.
176. Bh³ s³hi rika.
Bh³satt±ya½, s³-pasavane, etehi rika hoti. Bhavat²ti bh³ri=pah³ta½, ª²mhi bh³r²=medh±. Savati hita½ pasavat²ti s³ri=vicakkhaºo.
177. M² kas² n²hi ru.
M²-hi½s±yamiccasm±, kapubb± sayatism±, nayatism± ca ru hoti. Ra½s²hi andhak±ra½ m²yati hi½sat²ti meru=sireru, ke jale sayati pavattat²ti kaseru=tiºaviseso. Attanissite sundaratta½ neti p±pet²ti neru=pabbato.
178. Sin± eru.
Sin±-soceyyet²masm± eru hoti. Sin±ti suci½ karot²ti sineru=pabbatar±j±.
179. Bh² ruhi ruka.
Bh²-saye, ru-sadde, etehi ruk hoti. Bh±yanti etasm±ti bh²ru=bhay±nako. Ravat²ti ruru=migo.
180. Tam± b³lo.
Tama-bh³sanet²masm± b³lo hoti. Mukha½ tameti bh³set²ti tamb³la½=mukhabh³sana½.
181. Sito lakav±l±.
Si-sev±yamiccasm± lakav±la-iccete paccay± honti. Sattehi sev²yat²ti sil±=p±s±ºo, selo=pabbato. Jala½ sevat²ti sev±lo=jalatiºa½.
182. Maªga kama samba saba saka vasa pisa keva kala palla kaµha paµa kuº¹a maº¹± alo.
Maªga-maªgalye, kama-icch±ya½, samba-maº¹ane, saba-iti asseva katamalopassa niddeso, saka-sattiya, vasa-niv±se, pisagamane, keva-sevane, kala-saªkhy±ne, palla-gamane, kaµha kicchaj²vane, paµa-gamanattho, kuº¹a-d±he, maº¹a-bh³sane, etehi alo hoti. Maªganti satt± etena vuddhi½ gacchant²ti maªgala½=pasattha½. K±m²yat²ti kamala½-paªkaja½. Sampati maº¹et²ti sambala½=p±theyya½. Sabala½=visabh±ga vaººavanta½. Sakkoti vattunti sakala½=sabba½. Vasat²ti vasalo=suddo. Piyabh±va½ pisati gacchat²ti pesalo=piyas²lo. Kevati pavattat²ti kevala½=sakala½. Kal²yati parim²yati udakameten±ti kalala½=apatthinna½, pallati ±gacchati udakametasm±ti pallala½=appodako saro. Kaµhanti ettha dukkhena yant²ti kaµhala½=kap±lakhaº¹a½, paµati vuddhi½ gacchat²ti paµala½=sam³- ho Gha½sena kuº¹ati dahat²ti kuº¹ala½=kaºº±bharaºa½. Maº¹²yati paricchedakaraºavasena bh³s²yat²ti maº¹ala½=samantato paricchinna½.
183. Mus± kalo.
Musatism± kalo hoti. Musati eten±ti musalo=ayoggo.
184. Thal±dayo.
Thala-±dayo kalant± nipaccante. Ýhassa tho, pubbasaralopo, tiµµhanti etth±ti thala½=unnatappadeso. P±-p±ne, upubbo, dvibh±vasaralop±, udaka½ pivat²ti uppala½=kuvalaya½. Patissa p±µa½, patati gacchati parip±kanti p±µala½=phala½, tambavaººa½ kusumañca. Ba½hissa niggah²talopo, ba½hati vuddhi½ gacchat²ti bahala½=ghana½. Cupissa ussa atta½, cupati ekattha na tiµµhat²ti capalo=anavaµµhito, evamaññepi.
185. Kul± k±lo ca.
Kula-patth±ret²masm± k±lo hoti kalo ca. Kulati attano sippa½ pattharat²ti kul±lo=kumbhak±ro. Kulati pakkhe pas±ret²ti kulalo=pakkhij±ti.
186. Mu¼±l±dayo.
Mu¼±la-±dayo k±lant± nipaccante. M²la-nim²lane, utta¼at±ni, uddhaµamatte nim²lat²ti mu¼±la½=bhisa½. Bala-p±ºane, itta- ¼att±ni m³sik±dikh±danena balati j²vat²ti bi¼±lo=majj±ro. Kappissa sa½yog±dilopo, kappanti j²vika½ eten±ti kap±la½=ghaµ±dikhaº¹a½. P² tappane. “Yuvaºº±namiyaªuvaªa sare”ti (5.136) iyaª, attano phalena satte santappet²ti piy±lo-rukkho. Kuºa-sadde, v±tasamuµµhit± v²cim±l± ettha kuºanti nadant²ti kuº±lo=eko mah±saro. Visa-pavisane, pavisanti etth±ti vs±lo=vitthiººo. Pala-gamane, v±tena palati gacchat²ti pal±la½=sass±namupan²tadhaññ±na½ n±¼apatt±ni. Saratissa sigo, sas±dayo sarati hi½sat²ti sig±lo=kotthu, evamaññepi.
187. Caº¹a pat± º±lo.
Caº¹a-caº¹ikye, pata patha-gamane, etehi º±lo hoti. Caº¹eti p²¼et²ti caº¹±lo=m±taªgo, patati adhogacchat²ti p±t±la½=ras±tala½.
188. M±dito lo.
M±-m±ne, i-ajjhenagat²su, p²-tappane, d³-parit±pe, evam±d²hi lo hoti. M²yati parim²yat²ti m±l±=panti. Eti gacchat²ti el±=sukhumel±. Piºeti tappeti etth±ti pel±=±sittak³padh±na½. D³yati parit±pet²ti dol±=k²¼anay±naka½. Kalasaªkhy±ne, kalana½ kalla½=yutta½.
189. Ana sala kala kuka saµha mah± ilo.
Ana-p±ºane, sala-gamane, kala-saªkhy±ne, kuka vaka-±dane, saµha-kitave, araha maha-p³j±ya½, etehi ilo hoti. Anati pavattat²ti-anilo=m±luto. Salati gacchat²ti salila½=jala½. Kalati pavattat²ti kalila½=gahana½. Kukati attano n±dena satt±na½ mana½ gaºh±t²ti kokilo=parapuº¹o. Saµhati vañcet²ti saµhilo=saµho. Mah²yati p³j²yat²ti mayil±=itth².
190. Kuµ± kilo.
Kuµa-koµilyet²masm± kilo hoti. Akuµi kuµilattamagam²ti kuµilo=vaªko.
191. Sithil±dayo.
Sithila-±dayo kilant± nipaccante. Saha kham±ya½, sahissa sithatta½, sahitumalanti sithila½=ada¼ha½. Kampissa sa½yog±dilopo, paradukkhe sati kampat²ti kapilo=isi. Kaba-vaººe, bassa po, akabi n²l±divaººattamagam²ti kapilo=vaººaviseso. Mathissa mitho, math²yat²ti mithil±=p³r², evamaññepi.
192. Caµa kaº¹a vaµµa puth± kulo.
Caµa-bhedane, kaº¹a-chedane, vaµµa-vattane, putha patha-vitth±re, etehi kulo hoti. Caµati mitte bhindat²ti caµulo=c±µuk±r². Kaº¹²yati chind²yat²ti kaº¹ulo=rukkho. Vaµµat²ti vaµµulo=parimaº¹alo. Apatthar²ti puthulo=vitth±ro.
193. Tumul±dayo.
Tumula-±dayo kulant± nipaccante. Tama khedane, assu, atami vitthiººattamagam²ti tumulo=patthaµo. Tamissa ¹uka, tam²yati vik±ram±p±d²yat²ti taº¹ulo=v²his±ro. Nipubbassa cin±tissa ilopo, atthikehi nic²yateti niculo=hijjalo, evamaññepi.
194. Kalla kapa takka paµ± olo.
Kalla-sadde, kapa-acch±dane, takka-vitakke, paµa-gamane, etehi olo hoti. V±tavegena samuddato uµµhahitv± kallati nadat²ti kallolo=mah±v²ci. Kapati dante acch±dat²ti kapolo=vadanekadeso. Takk²yat²ti takkola½=kolaka½. Paµati by±dhimetena gacchat²ti paµolo=tittako.
195. Aªg± ulol².
Aªga-gamanattho, etasm± ula-ul² honti. Aªganti etena j±nant²ti aªgula½=pam±ºa½. Aªgati uggacchat²ti aªgali=karas±kh±.
196. Añj±li.
Añja-byatti makkhana gati kant²su, etasm± ali hoti. Añjeti bhattimanena pak±set²ti añjali=karapuµo.
197. Chad± li.
Chada-sa½varaºe, etasm± li hoti. Ch±det²ti chall²=sakalik±.
198. Ally±dayo.
Alli-±dayo li-ant± nipaccante. Ara-gamane, arati pavattat²ti alli=rukkho. Nayatissa ett±bh±vo, attikehi n²yat²ti n²li, ª²mhi n²l²=gacchaj±ti. “Saramh± dve”ti (1.34) lassa dvibh±ve rassatte ca nill²tipi hoti. P±lissa p±, p±leti rakkhat²ti p±li, ª²mhi p±l²=panti. P±lissa palo, p±leti rakkhat²ti palli=kuµi. Cuda-codane, ott±bh±vo, cod²yat²ti culli=uddhana½, evamaññepi.
199. Pil±d²hyavo.
Pila-vattane, palla-gamane, paºa-byavah±rathut²su, evam±d²hi avo hoti. Pilyateti pelavo=lahu. Pallat²ti pallavo=kisalaya½. Paº²yat²ti paºavo=mudaªgo. Evamaññepi.
200. S±¼av±dayo.
S±¼ava-±dayo avant± nipaccante. Sala-gamanattho, upantassa d²gho ¼attañca nip±tan±. Salati pavattat²ti s±¼a vo=abhisaªkhata½ badar±diphalakh±dan²ya½. Kita-niv±se, ett±bh±vo, ketat²ti kitavo=j³tak±ro, coro ca. M³-bandhane, ³ssa rassatta½, tuña c±vassa, mun±ti bandhat²ti mutavo=caº¹±lo. Vala valla-sa½varaºe, ¼atta½, valati, valyateti v± va¼av±=turaªgakant±. Mura-sa½ve¼ane, mur²yat²ti muravo=mudaªgo, evamaññepi.
201. Sar± ±vo.
Saratism± ±vo hoti. Sarati pavattat²ti sar±vo=bh±janaviseso.
202. Ala mala bil± ºuvo.
Ala-bandhane mala malla-dh±raºe, bila-bhedane, etehi ºuvo hoti. Lat±hi al²yat²ti ±luvo=gacchaj±ti. Malati dh±ret²ti m±luvo=pattalat±. Bilati bhindat²ti beluvo=rukkho.
203. G±tv² vo.
K± g±-saddet²masm± ²vo hoti. G±yanti et±y±ti g²v±=galo.
204. Suto kvatv±.
Su-savanet²masm± kva kv± honti. Suº±t²ti suvo=k²ro. Suv±=suºo.
205. Vidv±.
Vidatism± kv± parar³p±bh±vo a nipaccante. Vidati j±n±t²ti vidv±=vid³.
206. Thuto revo.
Thu-abhitthave, etasm± revo hoti. Thavati siñcat²ti thevo=phusita½.
207. Sam± rivo.
Sama-upasame, etasm± rivo hoti. Sameti upasamet²ti sivo=um±pati, siv±=sig±lo, siva½=santi.
208. Chad± ravi.
Chada-sa½varaºe etasm± ravi hoti. Ch±det²ti chavi=juti.
209. P³ra tim± kiso rasso ca.
P³ra-p³raºe, tima-temane, etehi kiso hoti ³ssa rasso ca. P³ret²ti puriso=pum±. (Pure uccaµµh±ne seti pavattat²ti v± puriso=sova.) Temet²ti timisa½=tamo.
210. Kar± ²so.
Karotism± ²so hoti. Kar²yat²ti kar²sa½=g³tha½.
211. Sir²s±dayo.
Sir²sa-±dayo ²sant± nipaccante. Saratissa assi, sappadaµµhak±l±d²su sar²yat²ti sir²so=rukkho. P³rissa rassatta½, p³ret²ti pur²sa½=g³tha½. Talissa d²gho, talati satt±na½ patiµµh±na½ bhavat²ti t±l²sa½=osadhiviseso, evamaññepi.
212. Kar± ribbiso.
Karotism± ribbiso hoti. Kar²yat²ti kibbisa½=p±pa½.
213. Sas±sa vasa visa hana vana man±na kam± so.
Sasa-gati hi½s± vissasa p±ºanesu, asa-khepane, vasa-niv±se, visa-pavisane, hana-hi½ s±ya½, vana sana-sambhattiya½, mana-ñ±ºe, ana-p±ºane, kama-icch±ya½, etehi so hoti, sasanti j²vanti satt± eten±ti sassa½=kalam±di, asati khipat²ti asso=hayo Vasanti etth±ti vassa½=sa½vaccharo. Visat²ti vesso=tatiyavaººo. Haññateti ha½so=sitacchado. Vanoti pattharat²ti va½so=sant±no, ve¼u ca. Maññateti ma½sa½=pisita½, anati j²vati eten±ti a½so=ek±µµh±so, bhujasiro ca. K±m²yat²ti ka½so=parim±ºa½.
214. ¾mi thu ku s²to saka.
¾pubbo mi-pakkhepe, thu-abhitthave ku-sadde, s²-saye, etehi saka hoti. ¾m²yati anto pakkhip²yat²ti ±misa½=bhakkha½. Thav²yat²ti thuso=v²hitaco. Kavati v±tena nadat²ti kuso=tiºaviseso. Sayanti ettha ³k±ti s²sa½=muddh±, k±latipu ca.
215. Phass±dayo.
Phassa-±dayo saka-ant± nipaccante. Phusa-samphasse, ussattha½, phusat²ti phasso=k±yaviññ±ºavisayo. Phusso=nakkhatta½. Pusa posane, pos²yat²ti pussa½=phalaviseso. Bh³-satt±ya½, bh³ssa rasso, abhav²ti bhusa½=tucchadhañña½, a½kissa uka, aªketi anena aññeti aªkuso=gajapatodo. Ph±ya-vuddhiya½, papubbo, yalopo, ph±yati vuddhi½ gacchat²ti papph±sa½=dehakoµµh±saviseso. Kalism± sassa m±ña, kulism± ca, kal²yati parim²yat²ti kamm±so=sabalo, kamm±sa½=p±pa½. Kulati pattharat²ti kumm±so=bhakkhaviseso. Manissa j³ka, maññati sadhanatta½ et±y±ti mañj³s±=kaµµhape¼±. P²ssa y³ka, piºet²ti p²y³sa½=amata½. Kula-sa½varaºe, ika, kul²yati sa½var²yat²ti kulisa½=vajira½ Bala-sa½varaºe, ika, lassa ¼attañca, balati etena macche gaºh±t²ti ba¼iso=macchavedhana½. Mahissa eka, mah²yat²ti mahes²=kat±bhisek± padh±nitth², evamaññepi.
216. Suto ºisaka.
Suº±tism± ºisaka hoti. Suº±t²ti suºis±=puttabhariy±.
217. Vet±ta yu pan±la kala cam± aso.
Veta-suttiyo dh±tu, ata-s±taccagamane, yu-missane, panathutiya½, ala-bandhane, kala-saªkhy±ne, cama-adane, etehi aso hoti. Vetati pavattat²ti vetaso=v±n²ro. Atati v±terito nicca½ vedhatta½ y±t²ti ataso=vanappativiseso v²mhi abhas²=gacchaviseso. Yav²yati miss²yat²ti yavaso=pasugh±so. Paññate thav²yateti panaso=kaº¹aº²phalo. Al²yati bandhiyat²ti alaso=mandak±r². Kal²yat²ti kalaso=kumbho. Camati adati anen±ti camaso=homabh±jana½.
218. Vaya diva kara karehyasaºasakap±sakas±.
Vayaty±d²hi asaºa-±dayo honti yath±kkama½. Vayati gacchat²ti v±yaso=k±ko. Dibbanti etth±ti divaso=dina½. Kar²yat²ti kapp±so=suttasambhavo. Kibbisa½ karot²ti kakkaso=pharuso.
219. Sasa masa da½s±s± su.
Sas±d²hi su hoti. Sasati j²vat²ti sassu=jayampat²na½ m±t±. Mas²yat²ti massu=purisamukhe pavaddhalom±ni. “Lopo”ti (1.39) niggah²talopo, da½s²yati bandhamanen±ti dassu=coro. As²yati khip²yat²ti assu=bappo.
220. Vid± dasuka.
Vidism± dasuka hoti. Vidati j±n±t²ti viddasu=vidv±.
221. Sas± r²ho.
Sasatism± r²ho hoti. Sasati hi½sat²ti s²ho=kesar².
222. J²v±m± ho vam± ca.
J²va-p±ºadh±raºe, ama-gamane, eteh² ho hoti, vam± c±nt±des± yath±kkama½, ±desavidh±na½ pana parar³pab±dhanattha½. “Byañjane d²gharass±”ti (1.39) rassatta½, j²vanti et±y±ti jivh±=rasan±. Amati pavattat²ti amha½=asm±. Papubbe amati pavattat²ti pamha½=pakhuma½.
223. Taºh±dayo.
Taºha-±dayo hant± nipaccante. Tasa-pip±s±ya½, sassa ºatta½, evamupari ca, tasati p±tumicchati et±y±ti taºh±=lo bho. Kasa-vilekhane, kasat²ti kaºho=k±¼o. Juta-dittiya½, tassa ºatta½, ott±bh±vo ca, jotet²ti juºh±=canda- pabh± M²lissa ¼o, nim²lantyanena akkh²n²ti m²¼ha½-g³tha½. G±hissa ¼o, gayhat²ti g±¼ha½, dahissa ¼o, dahat²ti da¼ha½, bahissa ¼o, d²gho ca, bahati vuddhi½ vacchat²ti b±¼ha½, ete tayo da¼hatth±. Gamissa assi, gacchat²ti gimho-nid±gho. Paµakal±na½ aka ca, paµati y±t²ti paµaho=bheriviseso. Kal²yati parim²yati anena s³rabh±voti kalaho=viv±do. Kaµavar±na½ ±ka, kaµanti ettha osadh±di½ maddant²ti kaµ±ho=bh±janaviseso. Var²yat²ti var±ho=s³karo. Lun±tissa o, lun±ti eten±ti loha½=ay±di. Evamaññepi.
224. Paºussah± hih² ºo¼aªa ca.
Paº± upubbasah± ca hih² honti yath±kkama½, ºa-o¼aªa c±nt±des±, ±desavidh±nas±matthiy± parar³p±bh±vo, paº²yati vohar²yat²ti paºhi=p±dassa pacch±bh±go. Ussahat²ti uss±¼h²-v²riya½.
225. Kh² mi p² cu m± v±k±hi ¼o ussa v± d²gho ca.
Kh²-khaye, mi-pakkhepe, p²-tappane, cu-cavane, m±-m±ne, v² v±-gamane, k± g±-sadde, etehi ¼o hoti, uk±rassa v± d²gho ca. Kh²yat²ti khelo=l±l±. M²yati pakkhip²yat²ti me¼±=masi. Piºet²ti pe¼±=bh±janaviseso. Cavat²ti c³¼±=sikh±. Co¼o=pilotiko. M²yati parim²yat²ti m±¼o=ekak³µasaªgahito anekakoºavanto paµissayaviseso. V±ti gacchat²ti v±¼o=caº¹amigo. K±yati pharusa½ vadat²ti k±¼o=kaºho, v²mhi k±¼²=kaºh±.
226. Guto ¼aka ca.
Gu-saddet²masm± ¼aka hoti ¼o ca. Gavati pavattati eten±ti gu¼o=ucchuvik±ro. Go¼o=lakuº¹ako.
227. Paªgu¼±dayo.
Paªgu¼a-±dayo ¼aka ant± nipaccante. Khañja-gativekalle, paªgu-±deso, akhañji gativekallam±pajj²ti paªga¼o=p²µhasapp². Karotism± ¼assa khañ, kibbisa½ karot²ti kakkha¼o=kur³ro. Kukatissa kuka, kukyati p±pak±r²hi ±d²yat²ti kukku¼a½=saªku sa½kiººo sobbho. Kukku¼o=thusagg². Ma½kissa uka, bindu lopo ca, ma½keti vana½ maº¹et²ti maku¼o=avikasitakusuma½.
228. P±to ¼i.
P±tism± ¼i hoti. Attha½ p±ti rakkhat²ti p±¼i=tanti.
229. V²to ¼u.
V²tism± ¼u hoti. Veti pavattat²ti ve¼u=veºu.

(Iti avaggapaccayavidh±na½).

Iti moggall±ne by±karaºe vuttiya½

ðv±dikaº¹o sattamo.

Sutta½ dh±tu gaºo ºv±di, n±maliªg±nus±sana½;
yassa tiµµhati j²vhagge, sa by±karaºakesar².

Samatt± c±ya½ moggall±navutti

Sattahi bh±ºav±rehi.

1. Yassa rañño pabh±vena, bh±vitattayam±kula½;
an±kula½ duladdh²hi, p±pabhikkh³hi sabbaso.
2. Laªk±ya munir±jassa, s±sana½ s±dhu saºµhika½;
puººacandasam±yog±, v±ridh²va vivaddhate.
3. Parakkamabhuje tasmi½, saddh±buddhiguºodite;
manuva½saddhaj±k±re, laªk±d²pa½ pas±sati.
4. Moggall±nena therena, dh²mat± sucivuttin±;
racita½ ya½ suviññeyya-masandiddha’man±kula½.
5. Asesavisayaby±pi, jinabyappatha nissaya½;
saddhasattha’man±y±sa-s±dhiya½ buddhivaddhana½.
6. Tassa vutti sam±sena, vipulatthapak±san²;
racit± puna teneva, s±sanujjotak±rin±ti.

Moggall±naby±karaºa½ niµµhita½.