Bhavapaccay±j±ti-±dipadavitth±rakath±vaººan±
651. J±t²ti-±d²s³ti ±di-saddena “j±tipaccay± jar±maraºa½ sokaparidevadukkhadomanassup±y±s± sambhavant²”ti (ma. ni. 3.126; sa½. ni. 2.1; mah±va. 1; ud±. 1; netti. 24) sabba½ saªgaºh±ti. Ten±ha “j±ti-±d²nan”ti-±di. Upapattibhavuppattiyeva j±t²ti ±ha “na upapattibhavo”ti. J±yam±nassa pana j±ti j±t²ti upapattibhavopi asati abh±v± j±tiy± paccayoti sakk± vattu½. J±yam±nar³papadaµµh±nat±pi hi r³paj±tiy± vutt± “upacitar³papadaµµh±no upacayo, anuppabandhar³papadaµµh±n± santat²”ti (dha. sa. aµµha. 641). J±t±na½ khandh±na½ uññ±tat±, abhimatat± ca h²napaº²tat±. Aniµµhañhi h²na½, iµµha½ paº²ta½. ¾di-saddena suvaººadubbaººah²nuttam±di½ saªgaºh±ti. Yamak±nampi satanti yamakabh±vena nibbatt±nampi sam±n±na½. So ca satt±na½ viseso. Bhinnasant±nikassa visesak±raºassa sabbena sabba½ abh±vato “ajjhattasant±ne”ti vutta½. Aññassa k±raºassa abh±vatoti attasant±nagatato aññassa visesak±raºassa anupalabbham±natt±, sati ca tasmi½ sabbad± sabbesa½ abh±vatoti pasaªgassa dunniv±raºato k±raºe avisiµµhe phalavisesassa ayujjam±nakatt±. Ten±ha “kammabhavahetukov±”ti. Tena ten±ti ñ±tibyasan±din± jar±maraºato aññena dukkhadhammena. Jar±maraºanimittañhi uppann± sok±dayo jar±maraº±bhisambandh±, tadaññe anabhisambandh±. Upanissayakoµiy±ti upanissaya½sena, upanissayalesen±ti attho. Yo hi paµµh±ne an±gato sati bh±v±, asati ca abh±v± suttantapariy±yena upanissayo, so “upanissayakoµ²”ti vuccati. Paccayamah±padeso kireso, yadida½ upanissayoti.