Vacanasodhanavaººan±

288. An±gata½ v± paccuppanna½ v±ti ettha -saddo aniyamattho yath± “khadire v± bandhitabba½ pal±se v±”ti. Tasm± “hutv± hot²”ti ettha hoti-saddo an±gatapaccuppannesu ya½ kiñci padh±na½ katv± sambandha½ labhat²ti dassento “an±gata½…pe… daµµhabban”ti ±ha. Tattha paccuppanna½ hontanti paccuppanna½ j±yam±na½ paccuppannabh±va½ labhanta½. Ten±ha “taññeva an±gata½ ta½ paccuppannanti laddhivasen±”ti. Tampi hutv± hot²ti ya½ an±gata½ hutv± paccuppannabh±vappattiy± “hutv± hot²”ti vutta½, ki½ tadapi puna hutv± hot²ti pucchati. Tabbh±v±vigamatoti paccuppannabh±vato hutv±hotibh±v±nupagamato. Paccuppann±bh±vatoti paccuppannat±ya abh±vato.
Vacana½ arahat²ti imin± vacanamatte na koci dosoti dasseti. Ida½ vutta½ hoti– yadipi tassa puna hutv± bh³tassa puna hutv±hotibh±vo natthi, punappuna½ ñ±petabbat±ya pana dutiya½ tato parampi tath± vattabbata½ arahat²ti “±mant±”ti paµij±n±t²ti. Dhammeti sabh±vadhamme. Tappaµikkhepato adhamme abh±vadhamme. Ten±ha “sasavis±ºe”ti.
Paµikkhittanayen±ti “hutv± hoti, hutv± hot²”ti ettha pubbe yadeta½ tay± “an±gata½ hutv± paccuppanna½ hot²”ti vadat± “ta½yeva an±gata½ ta½ paccuppannan”ti laddhivasena “an±gata½ v± paccuppanna½ v± hutv± hot²”ti vutta½, “ki½ te tampi hutv± hot²”ti pucchite yo parav±din± hutv± bh³tassa puna hutv±-abh±vato “na hev±”ti paµikkhepo kato, tena paµikkhittanayena. Sv±ya½ yadeva r³p±di an±gata½, tadeva paccuppannanti satipi atth±bhede an±gatapaccuppannanti pana attheva k±labhedoti ta½k±labhedavirodh±ya paµikkhepo pavattoti ±ha “paµikkhittanayen±ti k±lan±natten±”ti. Tena hi so ayañca paµikkhepo n²to pavattitoti. Paµiññ±tanayen±ti idampi yath±vuttapaµikkhep±nantara½ ya½ paµiññ±ta½, ta½ sandh±y±ha. Yath± hi s± paµiññ± atth±bhedena n²t± pavattit±, tath±yampi. Tenev±ha “atth±n±natten±”ti, an±gat±dippabhed±ya k±lapaññattiy± up±d±nabh³tassa atthassa abheden±ti attho. Yath± up±d±nabh³tar³p±di-atth±bhedepi tesa½ khaºattay±n±vatti ta½samaªgit± an±gatapaccuppannabh±v±vattit±, tath± tattha vuccam±n± hutv±hotibh±v± yath±kkama½ purimapacchimesu pavattit± purimapacchimakiriy±ti katv±ti imamattha½ dassento “atth±n±natta½…pe… paµij±n±t²”ti vatv± puna “atth±n±nattameva h²”ti-±din± tameva attha½ samattheti. Yath± pana “ta½ j²va½ ta½ sar²ran”ti paµij±nantassa j²vova sar²ra½, sar²rameva j²voti j²vasar²r±na½ anaññatta½ ±pajjati, eva½ “taññeva an±gata½ ta½ paccuppannan”ti ca paµij±nantassa an±gatapaccuppann±na½ anaññatta½ ±pannanti paccuppann±n±gatesu vutt± hotibh±vahutv±bh±v± an±gatapaccuppannesupi ±pajjeyyunti vutta½ aµµhakath±ya½ “eva½ sante an±gatampi hutv±hoti n±ma, paccuppannampi hutv±hotiyeva n±m±”ti.
Anuññ±tapañhass±ti “taññeva an±gata½ ta½ paccuppannanti? ¾mant±”ti eva½ atth±n±natta½ sandh±ya anuññ±tassa atthassa. ѱtu½ icchito hi attho pañho. Doso vuttoti an±gata½ hutv± paccuppannabh³tassa puna an±gata½ hutv± paccuppannabh±v±pattisaªkh±to doso vutto purimanaye Pacchimanaye pana an±gatapaccuppannesu ekekassa hutv±hotibh±v±pattisaªkh±to doso vuttoti attho. Paµikkhittapañhanti “ta½yeva an±gata½ ta½ paccuppannanti? Na heva½ vattabbe”ti eva½ k±lan±natta½ sandh±ya paµikkhittapañha½. Ten±ti an±gatapaccuppann±na½ hotihutv±bh±vapaµikkhepena. Codet²ti an±gata½ tena hoti n±ma, paccuppanna½ tena hutv± n±ma, ubhayampi anaññatt± ubhayasabh±vanti codeti. Etth±ti “hutv± hot²”ti etasmi½ pañhe katha½ hoti dosoti codet²ti. “Tassev±”ti pariharati. Katha½ katv± codan±, kathañca katv± parih±ro? Anuj±nanapaµikkhep±na½ bhinnavisayat±ya codan±, atth±bhedak±labhedavisayatt± abhinn±dh±rat±ya tesa½ parih±ro. Tassev±ti hi parav±dino ev±ti attho.
Tadubhaya½ gahetv±ti “ta½ an±gata½ ta½ paccuppannan”ti ubhaya½ ekajjha½ gahetv±. Ekekanti tesu ekeka½. Ekekamev±ti ubhaya½ ekajjha½ aggahetv± ekekameva visu½ visu½ imasmi½ pakkhe tath± na yuttanti attho. Esa nayoti atidesa½ katv± sa½khittatt± ta½ dubbiññeyyanti “an±gatassa h²”ti-±din± vivarati. Paµij±nitabba½ siy± an±gatapaccuppann±na½ yath±kkama½ hotihutv±bh±vatoti adhipp±yo. “Yadeta½ tay±”ti-±din± pavatto sa½vaººan±nayo purimanayo, tattha hi “yadi te an±gata½ hutv±”ti-±din± hutv±hotibh±vo codito. “Aparo nayo”ti-±diko dutiyanayo. Tattha hi “an±gatassa…pe… hutv±hotiyeva n±m±”ti an±gat±d²su ekekassa hutv±hotin±mat± codit±.

Vacanasodhanavaººan± niµµhit±.