Kusalam³lakavip±kaniddesavaººan±
343. Kamma½ viya paccayo hoti vip±kabh±vatoti adhipp±yo. Vip±kassa kamma½ paccayo honta½ s±tisaya½ hot²ti tassa nippariy±yat±, ta½sampayutt±na½ pariy±yat± siy±ti adhipp±yena “pariy±yena upanissayapaccayoti vutt±n²”ti ±ha. “Kusalo dhammo aby±katassa dhammassa upanissayapaccayena paccayo (paµµh±. 1.1.423), akusalo dhammo aby±katassa dhammassa (paµµh±. 1.1.423), vip±kadhammadhammo nevavip±kanavip±kadhammadhammassa upanissayapaccayena paccayo”ti (paµµh±. 1.3.103) pana vacanato nippariy±yena sabbepi kusal±kusal± dhamm± vip±kassa upanissayapaccayo hot²ti ayamattho dissati. “Kusalam³la½ akusalam³lan”ti imesa½ anv±desopi paccayasadd±pekkh±ya “es±”ti pulliªgavasena vuttoti dassento ±ha “es±ti…pe… yojetabban”ti. “Manasik±rop²”ti-±din± appah²n±vijj±nampi kiriy±ya kusal±kusalam³l±ni, avijj± ca upanissay± na hont²ti dasseti. Kammavaµµavip±kavaµµabh³t±niyeva saªkh±raviññ±º±ni pacchimanaye adhippet±n²ti vutta½ “kiriy±ni pana…pe… gacchant²”ti. Tesa½ paccay±na½ vasena anekappak±ratoti adhipp±yoti yojan±. Nav±dibhed±nanti nava-aµµhasattach±ti eva½pabhed±na½. Catunna½ catukk±nanti purimanaye pacchimanaye ca ±gat±na½ yath±l±bha½ catunna½ catunna½ catukk±na½. “Kusal±kusal±na½ pana vip±ke c±”ti ca-saddena kusal±kusale c±ti samuccetabboti ±ha “kusala…pe… vattabban”ti. M³lapadekapaccayat±vasen±ti m³lapadassa ekapaccayabh±vavasena upanissayapaccayat±vasena. Ekasseva nayass±ti kusal±kusalesu avijj±m³lakassa, vip±kesu kusal±kusalam³lakass±ti eva½ ekasseva nayassa vasena. Dhammapaccayabhedeti dhammassa paccayabh³tassa, paccayuppannassa v± paccayabh±vena bhedeti imamattha½ dassento “avijj±d²nan”ti-±di½ vatv± puna tameva “ta½ta½cittupp±d±”ti-±din± pak±rantarena vibh±veti.
Kusalam³lakavip±kaniddesavaººan± niµµhit±.
Abhidhammabh±jan²yavaººan± niµµhit±.
Paµiccasamupp±davibhaªgavaººan± niµµhit±.