(6.) Chakkaniddesavaººan±

944. Chakkaniddese yasm± kuddho v± kodhavasena, sandiµµhipar±m±s² v± sandiµµhipar±m±sit±ya kalaha½ viggaha½ viv±da½ ±pajjati, tasm± kodh±dayo ‘viv±dam³l±n²’ti vutt±.
Chandar±ganiddese k±magehasitatt± chandar±g± gehassit± dhamm±ti saªgahato vatv± puna pabhedato dassetu½ man±piyesu r³pes³ti-±di vutta½. Tattha man±piyes³ti manava¹¹hanakesu iµµhesu. Virodh± eva virodhavatth³ni. Aman±piyes³ti aniµµhesu.
945. Ag±ravesu ag±ravoti g±ravavirahito. Appatissoti appatissayo an²cavutti. Ettha pana yo bhikkhu satthari dharam±ne t²su k±lesu upaµµh±na½ na y±ti, satthari anup±hane caªkamante sa-up±hano caªkamati n²ce caªkame caªkamante ucce caªkame caªkamati, heµµh± vasante upari vasati, satthudassanaµµh±ne ubho a½se p±rupati, chatta½ dh±reti, up±hana½ dh±reti, nh±yati, ucc±ra½ v± pass±va½ v± karoti, parinibbute v± pana cetiya½ vanditu½ na gacchati, cetiyassa paññ±yanaµµh±ne satthudassanaµµh±ne vutta½ sabba½ karoti– aya½ satthari ag±ravo n±ma. Yo pana dhammasavane saªghuµµhe sakkacca½ na gacchati, sakkacca½ dhamma½ na suº±ti, samullapanto nis²dati, na sakkacca½ gaºh±ti, na sakkacca½ v±ceti– ‘aya½ dhamme ag±ravo n±ma. Yo pana therena bhikkhun± anajjhiµµho dhamma½ deseti, pañha½ katheti, vu¹¹he bhikkh³ ghaµµento gacchati, tiµµhati, nis²dati, dussapallatthika½ v± hatthapallatthika½ v± karoti, saªghamajjhe ubho a½se p±rupati, chattup±hana½ dh±reti– aya½ saªghe ag±ravo n±ma. Ekabhikkhusmimpi hi ag±rave kate saªghe ag±ravo katova hoti. Tisso sikkh± pana ap³rayam±nova sikkh±ya ag±ravo n±ma. Appam±dalakkhaºa½ ananubr³hayam±no appam±de ag±ravo n±ma. Duvidha½ paµisanth±ra½ akaronto paµisanth±re ag±ravo n±ma.
Parih±niy± dhamm±ti parih±nakar± dhamm±. Kamm±r±mat±ti navakamme v± c²varavic±raº±d²su v± kammesu abhirati yuttapayuttat±. Bhass±r±mat±ti tiracch±nakath±vasena bhasse yuttapayuttat±. Nidd±r±mat±ti nidd±ya yuttapayuttat±. Saªgaºik±r±mat±ti saªgaºik±ya yuttapayuttat±. Sa½sagg±r±mat±ti savanasa½sagge, dassanasa½sagge, samull±pasa½sagge, paribhogasa½sagge, k±yasa½saggeti pañcavidhe sa½sagge yuttapayuttat±. Papañc±r±mat±ti taºh±m±nadiµµhipapañcesu yuttapayuttat±.
946. Somanassupavic±r±d²su somanassena saddhi½ upavicarant²ti somanassupavic±r±. Cakkhun± r³pa½ disv±ti cakkhuviññ±ºena r³pa½ passitv±. Somanassaµµh±niyanti somanassassa ±rammaºavasena k±raºabh³ta½. Upavicarat²ti tattha vic±rappavattanena upavicarati. Vitakko pana ta½sampayutto v±ti imin± nayena t²supi chakkesu attho veditabbo.
947. Gehasit±n²ti k±maguºanissit±ni. Somanass±n²ti cetasikasukh±ni. Domanass±n²ti cetasikadukkh±ni. Upekkh±ti aññ±ºasampayutt± upekkh± vedan±, aññ±ºupekkh±tipi et±sa½yeva n±ma½.
948. Atthi me att±ti v±ti sabbapadesu v±-saddo vikappattho; eva½ v± diµµhi uppajjat²ti vutta½ hoti. Atthi me att±ti cettha sassatadiµµhi sabbak±lesu attano atthita½ gaºh±ti. Saccato thetatoti bh³tato ca thirato ca; ida½ saccanti suµµhu da¼habh±ven±ti vutta½ hoti. Natthi me att±ti aya½ pana ucchedadiµµhi, sato sattassa tattha tattha vibhavaggahaºato. Atha v± purim±pi t²su k±lesu atth²ti gahaºato sassatadiµµhi, paccuppannameva atth²ti gaºhant² ucchedadiµµhi. Pacchim±pi at²t±n±gatesu natth²ti gahaºato ‘bhasmant± ±hutiyo’ti gahitadiµµhik±na½ viya ucchedadiµµhi, at²teyeva natth²ti gaºhant² adhiccasamuppannikasseva sassatadiµµhi. Attan± v± att±na½ sañj±n±m²ti saññ±kkhandhas²sena khandhe att±ti gahetv± saññ±ya avasesakkhandhe sañj±nanato ‘imin± attan± ima½ att±na½ sañj±n±m²’ti eva½ hoti. Attan± v± anatt±nanti saññ±kkhandha½yeva att±ti gahetv± itare catt±ro khandhe anatt±ti gahetv± saññ±ya tesa½ j±nanato eva½ hoti. Anattan± v± att±nanti saññ±kkhandha½ anatt±ti itare ca catt±ro khandhe att±ti gahetv± saññ±ya tesa½ j±nanato eva½ hoti. Sabb±pi sassatucchedadiµµhiyova.
Vado vedeyyoti ±dayo pana sassatadiµµhiy± eva abhinives±k±r±. Tattha vadat²ti vado; vac²kammassa k±rakoti vutta½ hoti. Vedayat²ti vedeyyo; j±n±ti anubhavati c±ti vutta½ hoti. Id±ni ya½ so vedeti ta½ dassetu½ tatra tatra d²gharatta½ kaly±ºap±pak±nanti-±di vutta½. Tattha tatra tatr±ti tesu tesu yonigatiµhitiniv±sanik±yesu ±rammaºesu v±. D²gharattanti ciraratta½. Paccanubhot²ti paµisa½vedayati. Na so j±to n±hos²ti so att± aj±tidhammato na j±to n±ma; sad± vijjam±no yev±ti attho. Teneva at²te n±hosi, an±gatepi na bhavissati. Yo hi j±to so ahosi, yo ca j±yissati so bhavissat²ti. Athav± ‘na so j±to n±hos²’ti so sad± vijjam±natt± at²tepi na j±tu n±hosi an±gatepi na j±tu na bhavissati. Niccoti upp±davayarahito. Dhuvoti thiro s±rabh³to. Sassatoti sabbak±liko. Avipariº±madhammoti attano pakatibh±va½ avijahanadhammo kakaºµako viya n±nappak±ratta½ n±pajjati. Evamaya½ sabb±savadiµµhi (ma. ni. 1.17 ±dayo) n±ma kathit±. Sesa½ sabbattha utt±natthamev±ti.

Chakkaniddesavaººan±.