Samuµµh±nas²sakath±vaººan±
325-6. Mahesin± dv²su vibhaªgesu paññatt±ni y±ni p±r±jik±d²nisikkh±pad±ni uposathe uddisanti, tesa½ sikkh±pad±na½ samuµµh±na½ bhikkh³na½ p±µavatth±yaito para½ pavakkh±mi, ta½ sam±hit± suº±th±ti yojan±. 327. K±yo ca v±c± ca k±yav±c± c±ti acittak±ni y±ni t²ºi samuµµh±n±ni, t±nevacittena pacceka½ yojit±ni sacittak±ni t²ºi samuµµh±n±ni hont²ti evameva samuµµh±na½purim±na½ dvinna½ vasena ekaªgika½, tatiyacatutthapañcam±na½ vasena dvaªgika½, chaµµhassavasena tivaªgikañc±ti eva½ chadh± samuµµh±navidhi½ vadant²ti yojan±. K±yo, v±c±tiekaªgika½ dvaya½, k±yav±c± k±yacitta½, v±c±cittanti duvaªgikattaya½, k±yav±c±cittantiaªgabhedena tividhampi avayavabhedena samuµµh±nabhedavidhi½ chappak±ra½ vadant²ti adhipp±yo. 328. Tesu chasu samuµµh±nesu ekena v± samuµµh±nena dv²hi v± t²hi v± cat³hi v±chahi v± samuµµh±nehi n±n± ±pattiyo j±yareti sambandho. 329. Tattha t±su n±n±patt²su. Pañca samuµµh±n±ni etiss±ti pañcasamuµµh±n±, evar³p±k±ci ±patti na vijjati. Ekameka½ samuµµh±na½ y±santi viggaho. Pacchimeheva t²hip²tisacittakeheva t²hi samuµµh±nehi, y± ±patti ekasamuµµh±n± hoti, s± sacittak±na½tiººamaññatarena hot²ti adhipp±yo. 330-1. Tatiyacchaµµhatopi c±ti k±yav±cato, k±yav±c±cittato ca. Catutthacchaµµhato cev±tik±yacittato k±yav±c±cittato ca. Pañcamacchaµµhatopi c±ti v±c±cittatok±yav±c±cittato ca. “K±yato k±yacittato”ti paµhama½ dvisamuµµh±na½, “v±catov±c±cittato”ti dutiya½, “k±yav±cato k±yav±c±cittato”ti tatiya½, “k±yacittatok±yav±c±cittato”ti catuttha½, “v±c±cittato k±yav±c±cittato”ti pañcama½dvisamuµµh±nanti eva½ pañcadh± eva µhitehi dv²hi samuµµh±nehi es± dvisamuµµh±n±patti j±yatesamuµµh±ti. Na aññatoti k±yato v±catoti eka½, v±cato k±yav±catoti ekantieva½ yath±vuttakkamavipariy±yena yojitehi aññehi samuµµh±nehi na samuµµh±ti. 332. Paµhamehi ca t²h²ti “k±yato, v±cato, k±yav±cato”ti paµhama½ niddiµµhehit²hi acittakasamuµµh±nehi. Pacchimehi c±ti “k±yacittato, v±c±cittato, k±yav±c±cittato”tieva½ pacch± vuttehi sacittakehi t²hi samuµµh±nehi. Na aññatoti “k±yato, v±cato,k±yacittato, v±cato, k±yav±cato, k±yacittato”ti eva½ vuttavipall±sato aññehit²hi samuµµh±nehi na samuµµh±ti. 333-4. Paµham± tatiy± ceva, catutthacchaµµhatopi c±ti k±yato, k±yav±cato, k±yacittato,k±yav±c±cittatoti etehi cat³hi samuµµh±nehi ceva. Dutiy±…pe… cchaµµhatopic±ti v±cato, k±yav±cato, v±c±cittato, k±yav±c±cittatoti imehi cat³hic±ti catusamuµµh±nen±patti.S± eva½ dvidh± µhitehi cat³hi samuµµh±nehi j±yate. Na panaññatoti “k±yato, v±cato,k±yav±cato, k±yacittato”ti evam±din± vipall±sanayena yojitehi at³hi samuµµh±nehi na samuµµh±ti. Cha samuµµh±n±ni yass± s± chasamuµµh±n±. Sacittakehit²hi, acittakehi t²h²ti chahi eva samuµµh±nehi samuµµh±t²ti. Pak±rantar±bh±v± idha“na aññato”ti na vutta½.¾ha ca aµµhakath±cariyo m±tikaµµhakath±ya½. 335. Samuµµh±ti etasm±ti samuµµh±na½, k±y±di chabbidha½, eka½ samuµµh±na½ k±raºa½yass± s± ekasamuµµh±n±. Pak±rantar±bh±v± tidh±. Katha½? Sacittak±na½ tiººa½samuµµh±n±na½ vasena tividh±. Dv²hi samuµµh±nehi samuµµhit± dvisamuµµhit±, dvisamuµµh±n±patt²tiattho. Pañcadh±ti vuttanayena pañcappak±r±. T²ºi samuµµh±n±ni yass± s± tisamuµµh±n±,catt±ri samuµµh±n±ni yass± s± caturuµµh±n±, tisamuµµh±n± ca caturuµµh±n± caticaturuµµh±n±ti ekadesasar³pekaseso, tisamuµµh±n± dvidh± vibhatt±, catusamuµµh±n±ca dvidh± eva vibhatt±ti attho. Chahi samuµµh±nehi samuµµhit± chasamuµµhit±, chasamuµµh±n±tiattho. Ekadh±ti pak±rantar±bh±v± ekadh±va µhit±ti adhipp±yo. 336. Sabb± ±pattiyo samuµµh±navisesato eva½ terasadh± µhit±na½ samuµµh±nabhed±na½ n±nattatotehi samuµµhit±na½ paµhama½ paññattatt± s²sabh³t±na½ sikkh±pad±na½ vasena teraseva n±m±nilabhanti, t±ni ito para½ vakkh±m²ti yojan±. 337. Paµhamantimavatthuñc±ti paµhamap±r±jikasamuµµh±na½. Dutiyanti adinn±d±nasamuµµh±na½.Sañcarittakanti sañcarittasamuµµh±na½. Samanubh±sananti samanubh±sanasamuµµh±na½. “Kathina½e¼akalomakan”ti padacchedo, kathinasamuµµh±na½ e¼akalomasamuµµh±nañca. 338. Padasodhammanti padasodhammasamuµµh±na½. Addh±na½ theyyasatthanti addh±nasamuµµh±na½ theyyasatthasamuµµh±na½. Desan±ti dhammadesan±samuµµh±na½. Bh³t±rocanakanti bh³t±rocanasamuµµh±na½. Corivuµµh±pananti corivuµµh±panasamuµµh±na½. 339. Ananuññ±takañc±ti ananuññ±takasamuµµh±nañc±ti et±ni terasa tehi samuµµh±nehisamuµµhit±na½ tesa½ sikkh±pad±na½ paµhama½ paµhama½ niddiµµh±na½ paµhamap±r±jik±disikkh±padasamuµµh±n±na½itaresa½ pubbaªgamabh±vato “s²s±n²”ti vutt±ni. Yath±ha pariv±raµµhakath±ya½ “paµhamap±r±jika½n±ma eka½ samuµµh±nas²sa½, ses±ni tena sadis±n²”ti-±di (pari. aµµha. 258). Terasetesamuµµh±nanay±ti ete s²savasena dassit± terasa samuµµh±nanay±. Viññ³hi up±litther±d²hi. 340. Tattha terasasu samuµµh±nas²sesu. Y±ti y± pana ±patti. ¾dip±r±jikuµµh±n±tipaµhamap±r±jikasamuµµh±n±. 341. Adinn±d±na-saddo pubbako paµhamo etiss± ta½samuµµh±n±pattiy±ti adinn±d±napubbak±,adinn±d±nasamuµµh±n±ti uddiµµh±ti yojan±. 342. J±t³ti eka½sena. 343. Aya½ samuµµh±navasena “samanubh±san±samuµµh±n±”ti vutt±ti yojan±. 344. Kathina-saddo upapado yass± ta½samuµµh±n±ya ±pattiy± s± kathinupapad±, kathinasamuµµh±n±timat± ñ±t±, aya½ samuµµh±navasena “kathinasamuµµh±n±”ti ñ±t±ti attho. 345. E¼akaloma-saddo ±di yass± ta½samuµµh±n±pattiy± s± e¼akalom±disamuµµh±n±tiattho. 349. Ettha samuµµh±nesu. 350. Bh³t±rocana-saddo pubbabh±go etiss± ta½samuµµh±n±ya ±pattiy±ti bh³t±rocanapubbak±, bh³t±rocanasamuµµh±n±ti attho. 351. Samuµµh±na½ samuµµhita½, corivuµµh±pana½ samuµµhita½ yass± s± corivuµµh±panasamuµµhit±,corivuµµh±panasamuµµh±n±ti attho. 353. Tatth±ti terasasamuµµh±nas²sesu, “samuµµh±na½ sacittakan”ti ida½ “paµhaman”ti-±d²hipacceka½ yojetabba½. Paµhama½ samuµµh±nanti paµhamap±r±jikasamuµµh±na½. Dutiya½samuµµh±nanti adinn±d±nasamuµµh±na½. Catuttha½ samuµµh±nanti samanubh±sanasamuµµh±na½.Navama½ samuµµh±nanti theyyasatthasamuµµh±na½. Dasama½ samuµµh±nanti dhammadesan±samuµµh±na½.Dv±dasama½ samuµµh±nanti corivuµµh±panasamuµµh±na½. 354. Samuµµh±neti samuµµh±nas²se. Sadis±ti tena tena samuµµh±nas²sena samuµµh±n±±pattiyo. Idh±ti imasmi½ samuµµh±navinicchaye. Dissareti dissante, dissant²tiattho. Atha v± idha dissareti idha ubhatovibhaªge etesu terasasamuµµh±nesu ekekasmi½aññ±nipi sadis±ni samuµµh±n±ni dissant²ti attho. Id±ni t±ni sar³pato nidassetum±ha“sukkañc±”ti-±di. Tattha sukkanti sukkavissaµµhisikkh±pada½. Esa nayo“k±yasa½saggo”ti-±d²supi. Yadettha duviññeyya½, ta½ vakkh±ma. 355. Pubbupaparip±ko c±ti “j±na½ pubbupagata½ bhikkhun”ti(p±ci. 120) sikkh±padañca “bhikkhuniparip±citan”ti (p±ci. 192, 194) piº¹ap±tasikkh±padañca.Raho bhikkhuniy±sah±ti bhikkhuniy± saddhi½ raho nisajjasikkh±padañca. Sabhojane, rahodve c±ti sabhojane kule anupakhajjasikkh±padañca dve rahonisajjasikkh±pad±ni ca. Aªgul²udake hasanti aªgulipatodañca udakahasadhammasikkh±padañca. 356. Pah±re uggire cev±ti pah±rad±nasikkh±padañca talasatti-uggiraºasikkh±padañca.Tepaññ±s± ca sekhiy±ti pañcasattatisekhiy±su vakkham±n±ni ujjagghik±d²ni samanubh±sanasamuµµh±n±nidasa, chattap±ºi-±d²ni dhammadesan±samuµµh±n±ni ek±dasa, theyyasatthasamuµµh±na½ s³podanaviññattisikkh±padañc±tib±v²sati sikkh±pad±ni µhapetv± parimaº¹alaniv±san±d²ni itar±ni tepaññ±sa sekhiyasikkh±pad±nica. Adhakkhakubbhaj±ºuñc±ti bhikkhun²na½ adhakkhaka-ubbhaj±ºusikkh±padañca. G±mantaramavassut±tig±mantaragamana½, avassutassa hatthato kh±dan²yaggahaºasikkh±padañca. 357-8. Talamaµµhudasuddhi c±ti talagh±ta½, jatumaµµha½, udakasuddhik±diyanañca. Vassa½vutth±ti“vassa½vutth±…pe… chappañcayojan±n²”ti (p±ci. 974) sikkh±padañca. Ov±d±yana gacchant²ti ov±d±ya agamanasikkh±padañca. N±nubandhe pavattininti “vuµµh±pita½pavattini½ dve vass±ni n±nubandheyy±”ti (p±ci. 1112) sikkh±padañc±ti ubhatovibhaªgeniddiµµh± ime pañcasattati dhamm± k±yacittasamuµµhit± methunena sam± ekasamuµµh±n±mat±ti yojan±.Ettha ca p±¼iya½ “chasattat²”ti gaºanaparicchedo samuµµh±nasikkh±padena saha dassito. Idhapana ta½ vin± ta½sadis±nameva gaºan± dassit±. Teneva paµhama½ samuµµh±nas²sa½p±¼iya½ gaºan±yapi dassita½, idheva na dassita½. Upari katthaci samuµµh±nas²sassa dassana½panettha vakkham±n±na½ ta½sadisabh±vadassanattha½, gaºan±ya vakkham±n±ya antogadhabh±vadassanattha½. Tenevatatthapi ta½ vin± gaºana½ vakkhati.
Paµhamap±r±jikasamuµµh±navaººan±.
359. Viggahanti manussaviggahasikkh±pada½. Uttari cev±ti uttarimanussadhammasikkh±padañca.Duµµhullanti duµµhullav±c±sikkh±pada½. Attak±mat±ti attak±map±ricariyasikkh±padañca.Duµµhados± duve cev±ti dve duµµhadosasikkh±pad±ni ca. Dutiy±niyatopi c±tidutiya-aniyatasikkh±padañca. 360. Acchindanañc±ti s±ma½ c²vara½ datv± acchindanañca. Pariº±moti saªghikal±bhassaattano pariº±manañca. Mus±-omasapesuº±ti mus±v±do ca omasav±do ca bhikkhupesuññañca.Duµµhull±rocanañcev±ti duµµhull±patti-±rocanasikkh±padañca. Pathav²khaºanampi c±tipathav²khaºanasikkh±padañca. 361. Bh³tag±mañca v±do c±ti bh³tag±masikkh±pada½, aññav±dakasikkh±padañca. Ujjh±panakameva c±ti ujjh±panakasikkh±padañca. Nikka¹¹ho siñcanañcev±ti vih±rato nikka¹¹hanañca udake tiº±disiñcanañca. ¾misahetu c±ti ±misahetu bhikkhuniyo ov±dasikkh±padañca. 362. Bhutt±vinti bhutt±vi½ anatirittena kh±dan²y±din± pav±raºasikkh±padañca. Ehan±darinti“eh±vuso, g±ma½ v±”ti (p±ci. 275) vuttasikkh±padañca an±dariyasikkh±padañca.Bhi½s±panameva c±ti bhikkhubhi½sanakañca. Apanidheyy±ti patt±di-apanidh±nasikkh±padañca.Sañcicca p±ºanti sañcicca p±ºa½ j²vit±voropanañca. Sapp±ºakampi c±ti j±na½sapp±ºaka-udakasikkh±padañca.