Upajjh±yavattakath±vaŗŗan±
64. Buddhupajjh±yak±na½ itaresa½ ehibhikkh³na½ niv±sanap±rupanakappato nesa½ visu½visu½ sadisatt± dunnivatth± dupp±rut± an±kappasampann±ti vutt±.Na kevalańca itthambh³t± piŗ¹±ya caranti, apica manuss±na½ bhuńjam±n±na½ upar²ti-±di.Manuss± ujjh±yanti pip±s±sahanato, itaresa½ ±kappasampattiy± pasannatt± ca. 65. Kena ko upajjh±yo gahetabboti? Tad± so yassa santike pabb±jito, etarahiyassa santike upasampad±pekkho hoti. Upajjh±yena ca s±dh³ti sampaµicchana½sandh±y±ti kehici likhita½. Ta½ te eva½ j±nanti upajjh±yena s±h³ti-±din±sampaµicchite saddhivih±rikassa s±dhu suµµhu sampaµicch±m²ti vacana½ kevala½bhikkh³hi ±ciŗŗameva, na katthaci dissati, tasm± vin±pi tena upajjh±yo gahitovahot²ti. Tattha s±h³ti s±dh³ti vutta½ hoti. Lah³ti lahu, tva½ mamana bh±riyos²ti vutta½ hoti. Op±yikanti up±yapaµisa½yutta½, imin± up±yenatva½ me ito paµµh±ya bh±ro j±tos²ti attho. Patir³panti anur³pa½ te upajjh±yaggahaŗantiattho. 66. T±disameva mukhadhovanodaka½ utumhi ekasabh±geti. Ito paµµh±y±ti na upajjh±yassabhaŗam±nass±ti ettha vuttana-k±rato paµµh±ya. Tena n±tid³re gantabba½, n±cc±sannegantabbanti ettha vuttana-k±rena an±patt²ti d²pet²ti eke. Sacittak± aya½±patti, ud±hu acittak±ti? An±dariyapaccayatt± sacittak±. An±dariyapaccayat±katha½ pańń±yat²ti ce? An±dariyapaccayehi saŖgahitanti. P±timokkhuddese sekhiy±na½ gaŗaparicched±karaŗańhikhandhakapariy±pann±pattiy± saŖgaŗhanattha½. Ida½ pana lakkhaŗa½ c±ritteyeva veditabba½, nav±ritte akappiyama½sakh±dan±di-±patt²na½ acittakatt±. Khandhakav±ritt±na½ tehi saŖgaho,sekhiyav±ritteyeva acittakehi s³podanavińńattipaccay±d²h²ti ±cariyo. Yattha yatthana-k±rena paµisedho kar²yati, ki½ sabbattha dukkaµ±patt²ti? ¾ma. Yattha aµµhakath±yanayo na dassito, tattha sabbattha. Parato hi aµµhakath±ya½ sace pana k±¼avaŗŗakat± v±sudh±baddh± v± hoti nirajamattik±, tath±r³p±ya bh³miy± µhapetu½ vaµµat²ti-±din± nayenanayo dassito.Etth±ha yasm± p±¼iya½yeva sace upajjh±yassa anabhirati uppann± hoti, diµµhigata½uppanna½ hot²ti (mah±va. 66) bhagavato vacanavasena aµµhakath±ya½ vuttanayo yuttotidassetu½ n±tid³re n±cc±sanneti ettha ko bhagavato vacanalesoti? Vuccate paµhamatara½±gantv± ±sana½ pańń±petabbanti-±d²ni vadanti desaniyamanato. Upajjh±yena anumata½yevapaµhamagamananti ce? Na, asiddhatt±, siddhepi yath±vuttanayasiddhito ca Na hiv±rittassa anumati an±pattikar± hoti, eva½ santepi vic±retv± gahetabba½. Koµµhakantidv±rakoµµhaka½. Na nissajjitabba½, na nidahitabba½ v±.
Upajjh±yavattakath±vaŗŗan± niµµhit±.