1. Div±seyyavinicchayakath±
1. Tattha div±seyy±ti div±nipajjana½. Tatr±ya½ vinicchayo anuj±n±mi,bhikkhave, div± paµisall²yantena dv±ra½ sa½varitv± paµisall²yitunti (p±r±.77) vacanato div± nipajjantena dv±ra½ sa½varitv± nipajjitabba½. Ettha ca kińc±pi p±¼iya½aya½ n±ma ±patt²ti na vutt±, vivaritv± nipannadosena pana uppanne vatthusmi½dv±ra½ sa½varitv± nipajjitu½ anuńń±tatt± asa½varitv± nipajjantassa aµµhakath±ya½ dukkaµa½(p±r±. aµµha. 1.77) vutta½. Bhagavato hi adhipp±ya½ ńatv± up±litther±d²hi aµµhakath±µhapit±. Atth±patti div± ±pajjati, no rattinti (pari. 323) imin±pi ceta½siddha½. 2. K²disa½ pana dv±ra½ sa½varitabba½, k²disa½ na sa½varitabba½? Rukkhapadarave¼upadarakilańjapaŗŗ±d²na½yena kenaci kav±µa½ katv± heµµh± udukkhale upari uttarap±sake ca pavesetv± kata½parivattakadv±rameva sa½varitabba½. Ańńa½ gor³p±na½ vajesu viya rukkhas³cikaŗµakadv±ra½,g±mathakanaka½ cakkalakayuttadv±ra½, phalakesu v± kiµik±su v± dve t²ŗi cakkalak±niyojetv± kata½ sa½saraŗakiµikadv±ra½, ±paŗesu viya kata½ uggh±µanakiµikadv±ra½,dv²su t²su µh±nesu ve¼usal±k± gopphetv± paŗŗakuµ²su kata½ sal±kahatthakadv±ra½,dussas±ŗidv±ranti evar³pa½ dv±ra½ na sa½varitabba½. Pattahatthassa kav±µappaŗ±mane pana eka½dussas±ŗidv±rameva an±pattikara½, avases±ni paŗ±mentassa ±patti. Div± paµisall²yantassapana parivattakadv±rameva ±pattikara½, ses±ni sa½varitv± v± asa½varitv± v± nipajjantassa±patti natthi, sa½varitv± pana nipajjitabba½, eta½ vatta½. 3. Parivattakadv±ra½ kittakena sa½vuta½ hoti? S³cighaµik±su dinn±su sa½vutamevahoti. Apica kho s³cimattepi dinne vaµµati, ghaµik±mattepi dinne vaµµati, dv±rab±ha½phusitv± µhapitamattepi vaµµati, ²saka½ aphusitepi vaµµati, sabbantimena vidhin±y±vat± s²sa½ nappavisati, t±vat± aphusitepi vaµµati. Sace bah³na½ va¼ańjanaµµh±na½ hoti,bhikkhu½ v± s±maŗera½ v± dv±ra½, ±vuso, jagg±h²ti vatv±pi nipajjitu½ vaµµati.Atha bhikkh³ c²varakamma½ v± ańńa½ v± kińci karont± nisinn± honti, ete dv±ra½jaggissant²ti ±bhoga½ katv±pi nipajjitu½ vaµµati. Kurundaµµhakath±ya½pana up±sakampi ±pucchitv± v± esa jaggissat²ti ±bhoga½ katv± v± nipajjitu½vaµµati, kevala½ bhikkhuni½ v± m±tug±ma½ v± ±pucchitu½ na vaµµat²ti vutta½, ta½yutta½. Eva½ sabbatthapi yo yo therav±do v± aµµhakath±v±do v± pacch± vuccati, so sovapam±ŗanti gahetabba½. 4. Atha dv±rassa udukkhala½ v± uttarap±sako v± bhinno hoti aµµhapito v±, sa½varitu½na sakkoti, navakammattha½ v± pana iµµhakapuńjo v± mattik±d²na½ v± r±si antodv±rekato hoti, aµµa½ v± bandhanti, yath± sa½varitu½ na sakkoti. Evar³pe antar±ye satiasa½varitv±pi nipajjitu½ vaµµati. Yadi pana kav±µa½ natthi, laddhakappameva. Upari sayantenanisseŗi½ ±ropetv± nipajjitabba½. Sace nisseŗimatthake thakanaka½ hoti, thaketv±pinipajjitabba½. Gabbhe nipajjantena gabbhadv±ra½ v± pamukhadv±ra½ v± ya½ kińci sa½varitv±nipajjitu½ vaµµati. Sace ekakuµµake gehe dv²su passesu dv±r±ni katv± va¼ańjanti,dvepi dv±r±ni jaggitabb±ni, tibh³makepi p±s±de dv±ra½ jaggitabbameva. Sace bhikkh±c±r±paµikkamma lohap±s±dasadisa½ p±s±da½ bah³ bhikkh³ div±vih±rattha½ pavisanti, saŖghattherenadv±rap±lassa dv±ra½ jagg±h²ti vatv± v± dv±rajaggana½ n±ma etassa bh±roti ±bhoga½katv± v± pavisitv± nipajjitabba½. Y±va saŖghanavakena evameva k±tabba½. Pure pavisant±na½dv±rajaggana½ n±ma pacchim±na½ bh±roti eva½ ±bhoga½ k±tumpi vaµµati. An±pucch±v± ±bhoga½ akatv± v± antogabbhe v± asa½vutadv±re bahi v± nipajjant±na½ ±patti.Gabbhe v± bahi v± nipajjanak±lepi dv±rajaggana½ n±ma mah±dv±re dv±rap±lassa bh±roti±bhoga½ katv± nipajjitu½ vaµµatiyeva. Eva½ lohap±s±d±d²su ±k±satale nipajjantenapidv±ra½ sa½varitabbameva.Ayańhettha saŖkhepo ida½ div±paµisall²yana½ yena kenaci parikkhitte sadv±rabandhe µh±nekathita½, tasm± abbhok±se v± rukkham³le v± maŗ¹ape v± yattha katthaci sadv±rabandhenipajjantena dv±ra½ sa½varitv±va nipajjitabba½. Sace mah±pariveŗa½ hoti mah±bodhiyaŖgaŗalohap±s±daŖgaŗasadisa½bah³na½ osaraŗaµµh±na½, yattha dv±ra½ sa½vutampi sa½vutaµµh±ne na tiµµhati, dv±ra½ alabhant± p±k±ra½±ruhitv±pi vicaranti, tattha sa½varaŗakicca½ natthi. Ratti½ dv±ra½ vivaritv± nipannoaruŗe uggate vuµµh±ti, an±patti. Sace pana pabujjhitv± puna supati,±patti. Yo pana aruŗe uggate vuµµhahiss±m²ti paricchinditv±va dv±ra½ asa½varitv±ratti½ nipajjati, yath±paricchedameva vuµµh±ti, tassa ±pattiyeva. Mah±paccariya½pana eva½ nipajjanto an±dariyadukkaµ±pi na muccat²ti vutta½. 5. Yo pana bahudeva ratti½ jaggitv± addh±na½ v± gantv± div± kilantar³po mańce nisinnop±de bh³mito amocetv±va nidd±vasena nipajjati, tassa an±patti. Sace okkantaniddoaj±nantopi p±de mańcaka½ ±ropeti, ±pattiyeva. Nis²ditv± apass±ya supantassaan±patti. Yopi ca nidda½ vinodess±m²ti caŖkamanto patitv± sahas± vuµµh±ti,tassapi an±patti. Yo pana patitv± tattheva sayati, na vuµµh±ti, tassa ±patti.Ko muccati, ko na muccat²ti? Mah±paccariya½ t±va ekabhaŖgena nipannako eva muccati.P±de pana bh³mito mocetv± nipannopi yakkhagahitakopi visańń²bh³topi na muccat²tivutta½. Kurundaµµhakath±ya½ pana bandhitv± nipajj±pitova muccat²ti vutta½.Mah±-aµµhakath±ya½ pana yo caŖkamanto mucchitv± patito tattheva supati, tassapi avisayat±ya±patti na dissati. ¾cariy± pana eva½ na kathayanti, tasm± ±pattiyev±ti mah±padumattherenavutta½. Dve pana jan± ±pattito muccantiyeva, yo ca yakkhagahitako, yo ca bandhitv±nipajj±pitoti.
Iti p±¼imuttakavinayavinicchayasaŖgahe
Div±seyyavinicchayakath± samatt±.