6. M±nasuttavaººan±
6. Chaµµhe m±nanti j±ti-±divatthuka½ cetaso unnamana½. So hi “seyyohamasm²”ti-±din± nayena maññanti tena, saya½ v± maññati, m±nana½ sampaggahoti v± m±noti vuccati. Sv±ya½ seyyohamasm²ti m±no, sadisohamasm²ti m±no, h²nohamasm²ti m±noti eva½ tividho. Puna seyyassa seyyohamasm²ti m±no, seyyassa sadiso, seyyassa h²no; sadisassa seyyo, sadisassa sadiso, sadisassa h²no; h²nassa seyyo, h²nassa sadiso, h²nassa h²nohamasm²ti m±noti eva½ navavidhopi unnatilakkhaºo, aha½k±raraso, sampaggaharaso v±, uddhum±tabh±vapaccupaµµh±no, ketukamyat±paccupaµµh±no v±, diµµhivippayuttalobhapadaµµh±no umm±do viy±ti daµµhabbo. Pajahath±ti tassa sabbassapi attukka½sanaparavambhananimittat±, garuµµh±niyesu abhiv±danapaccupaµµh±na-añjalikammas±m²cikamm±d²na½ akaraºe k±raºat±, j±timadapurisamad±dibh±vena pam±d±pattihetubh±voti evam±dibheda½ ±d²nava½ tappaµipakkhato niratim±nat±ya ±nisa½sañca paccavekkhitv± r±jasabha½ anuppatto caº¹±lo viya sabrahmac±r²su n²cacittata½ paccupaµµhapetv± pubbabh±ge tadaªg±divasena ta½ pajahant± vipassana½ va¹¹hetv± an±g±mimaggena samucchindath±ti attho. An±g±mimaggavajjho eva hi m±no idh±dhippeto. Matt±seti j±timadapurisamad±divasena m±nena pam±d±pattihetubh³tena matt± att±na½ paggahetv± carant±. Sesa½ vuttanayameva. Imesu pana paµip±µiy± chasu suttesu g±th±su v± an±g±miphala½ p±petv± desan± niµµh±pit±. Tattha ye ime avih± atapp± sudass± sudass² akaniµµh±ti upapattibhavavasena pañca an±g±mino, tesu avihesu upapann± avih± n±ma. Te antar±parinibb±y², upahaccaparinibb±y², asaªkh±raparinibb±y², sasaªkh±raparinibb±y², uddha½soto akaniµµhag±m²ti pañcavidh±, tath± atapp±, sudass±, sudassino. Akaniµµhesu pana uddha½soto akaniµµhag±m² parih±yati. Tattha yo avih±d²su uppajjitv± ±yuvemajjha½ anatikkamitv± arahattappattiy± kilesaparinibb±nena parinibb±yati, aya½ antar±parinibb±y² n±ma. Yo pana avih±d²su ±dito pañcakappasat±dibheda½ ±yuvemajjha½ atikkamitv± parinibb±yati, aya½ upahaccaparinibb±y² n±ma. Yo asaªkh±rena adhimattappayoga½ akatv± appadukkhena akasirena parinibb±yati, aya½ asaªkh±raparinibb±y² n±ma. Yo pana sasaªkh±rena adhimattappayoga½ katv± dukkhena kicchena kasirena parinibb±yati, aya½ sasaªkh±raparinibb±y² n±ma. Itaro pana avih±d²su uddha½v±hitabh±vena uddhamassa taºh±sota½, vaµµasota½, maggasotameva v±ti uddha½soto. Avih±d²su uppajjitv± arahatta½ pattu½ asakkonto tattha tattha y±vat±yuka½ µhatv± paµisandhiggahaºavasena akaniµµha½ gacchat²ti akaniµµhag±m². Ettha ca uddha½soto akaniµµhag±m², uddha½soto na akaniµµhag±m², na uddha½soto akaniµµhag±m², na uddha½soto na akaniµµhag±m²ti catukka½ veditabba½. Katha½? Yo avihato paµµh±ya catt±ro devaloke sodhetv± akaniµµha½ gantv± parinibb±yati, aya½ uddha½soto akaniµµhag±m² n±ma. Yo pana heµµh± tayo devaloke sodhetv± sudass²devaloke µhatv± parinibb±yati, aya½ uddha½soto na akaniµµhag±m² n±ma. Yo ito akaniµµhameva gantv± parinibb±yati aya½ na uddha½soto akaniµµhag±m² n±ma. Yo pana heµµh± cat³su devalokesu tattha tattheva parinibb±yati, aya½ na uddha½soto, na akaniµµhag±m² n±m±ti. Tattha avihesu uppajjitv± kappasatato uddha½ parinibb±yiko, dvinna½ kappasat±na½ matthake parinibb±yiko, pañcakappasate asampatte parinibb±yikoti tayo antar±parinibb±yino. Vuttañheta½ “upapanna½ v± samanantar± appatta½ v± vemajjhan”ti (pu. pa. 36). V±-saddena hi pattamattopi saªgahitoti. Eva½ tayo antar±parinibb±yino, eko upahaccaparinibb±y² eko uddha½soto. Tesu asaªkh±raparinibb±yino pañca, sasaªkh±raparinibb±yino pañc±ti dasa honti. Tath± atapp±sudass±sudass²s³ti catt±ro dasak± catt±r²sa½ akaniµµhe pana uddha½sotassa abh±vato tayo antar±parinibb±yino, eko upahaccaparinibb±y²ti asaªkh±raparinibb±yino catt±ro, sasaªkh±raparinibb±yino catt±roti aµµha, evamete aµµhacatt±r²sa½ an±g±mino. Te sabbepi imesu suttesu avisesavacanena gahit±ti daµµhabba½.
Chaµµhasuttavaººan± niµµhit±.