5. Macchariyakosiyaseµµhivatthu
Yath±pi bhamaro pupphanti ima½ dhammadesana½ satth± s±vatthiya½ viharanto macchariyakosiyaseµµhi½ ±rabbha kathesi. Tassa vatthu r±jagahe samuµµhita½. R±jagahanagarassa kira avid³re sakk±ra½ n±ma nigamo ahosi. Tattheko macchariyakosiyo n±ma seµµhi as²tikoµivibhavo paµivasati. So tiŗaggena telabindumpi paresa½ na deti, na attan± paribhuńjati. Itissa ta½ vibhavaj±ta½ neva puttad±r±d²na½, na samaŗabr±hmaŗ±na½ attha½ anubhoti, rakkhasapariggahit± pokkharaŗ² viya aparibhoga½ tiµµhati. Satth± ekadivasa½ pacc³sasamaye mah±karuŗ±sam±pattito vuµµh±ya sakalalokadh±tuya½ bodhaneyyabandhave olokento pańcacatt±l²sayojanamatthake vasantassa seµµhino sapaj±patikassa sot±pattiphalassa upanissaya½ addasa. Tato purimadivase pana so r±j±na½ upaµµh±tu½ r±jageha½ gantv± r±j³paµµh±na½ katv± ±gacchanto eka½ ch±tajjhatta½ janapadamanussa½ kumm±sap³ra½ kapallakap³va½ kh±danta½ disv± tattha pip±sa½ upp±detv± attano ghara½ gantv± cintesi sac±ha½ kapallakap³va½ kh±dituk±momh²ti vakkh±mi, bah³ manuss± may± saddhi½ kh±dituk±m± bhavissanti, eva½ me bah³ni tilataŗ¹ulasappiph±ŗit±d²ni parikkhaya½ gamissanti, na kassaci kathess±m²ti taŗha½ adhiv±sento carati. So gacchante gacchante k±le uppaŗ¹uppaŗ¹ukaj±to dhamanisanthatagatto j±to. Tato taŗha½ adhiv±setu½ asakkonto gabbha½ pavisitv± mańcake upag³hitv± nipajji. Eva½ gatopi dhanah±nibhayena na kassaci kińci kathesi. Atha na½ bhariy± upasaŖkamitv± piµµhi½ parimajjitv±, ki½ te, s±mi, aph±suka½ j±tanti pucchi. Na me kińci aph±suka½ atth²ti. Ki½ nu kho te r±j± kupitoti? R±j±pi me na kuppat²ti. Atha ki½ te puttadh²t±hi v± d±sakammakar±d²hi v± kińci aman±pa½ kata½ atth²ti? Evar³pampi natth²ti. Kismińci pana te taŗh± atth²ti? Eva½ vuttepi dhanah±nibhayena kińci avatv± nissaddova nipajji, atha na½ bhariy± kathehi, s±mi kismińci te taŗh± atth²ti ±ha. So vacana½ parigilanto viya atthi me taŗh±ti ±ha. Ki½ taŗh±, s±m²ti? Kapallakap³va½ kh±dituk±momh²ti. Atha kimattha½ me na kathesi, ki½ tva½ daliddosi, id±ni sakalanigamav±s²na½ pahonake kapallakap³ve paciss±m²ti. Ki½ te etehi, attano kamma½ katv± kh±dissant²ti? Tena hi ekaracchav±s²na½ pahonake paciss±m²ti. J±n±maha½ tava mahaddhanabh±vanti. Imasmi½ gehas±mante sabbesa½ pahonaka½ katv± pac±m²ti. J±n±maha½ tava mahajjh±sayabh±vanti. Tena hi te puttad±ramattasseva pahonaka½ katv± pac±m²ti. Ki½ te eteh²ti? Ki½ pana tuyhańca mayhańca pahonaka½ katv± pac±m²ti? Tva½ ki½ karissas²ti Tena hi ekakasseva te pahonaka½ katv± pac±m²ti. Imasmi½ µh±ne pacam±ne bah³ pacc±s²santi. Sakalataŗ¹ule µhapetv± bhinnataŗ¹ule ca uddhanakapall±ni ca ±d±ya thoka½ kh²rasappimadhuph±ŗitańca gahetv± sattabh³mikassa p±s±dassa uparimatala½ ±ruyha paca, tatth±ha½ ekakova nis²ditv± kh±diss±m²ti. S± s±dh³ti paµissuŗitv± gahetabba½ g±h±petv± p±s±da½ abhiruyha d±siyo vissajjetv± seµµhi½ pakkos±pesi, so ±dito paµµh±ya dv±r±ni pidahanto sabbadv±resu s³cighaµika½ datv± sattamatala½ abhiruhitv± tatthapi dv±ra½ pidahitv± nis²di. Bhariy±pissa uddhane aggi½ j±letv± kapalla½ ±ropetv± p³ve pacitu½ ±rabhi. Atha satth± p±tova mah±moggall±natthera½ ±mantesi eso, moggall±na, r±jagahassa avid³re sakk±ranigame macchariyaseµµhi kapallakap³ve kh±diss±m²ti ańńesa½ dassanabhayena sattabh³mike p±s±de kapallakap³ve pac±peti, tva½ tattha gantv± seµµhi½ dametv± nibbisevana½ katv± ubhopi j±yampatike p³ve ca kh²rasappimadhuph±ŗit±ni ca g±h±petv± attano balena jetavana½ ±nehi, ajj±ha½ pańcahi bhikkhusatehi saddhi½ vih±re eva nis²diss±mi, p³veheva bhattakicca½ kariss±m²ti. Thero s±dhu, bhanteti satthu vacana½ sampaµicchitv± t±vadeva iddhibalena ta½ nigama½ gantv± tassa p±s±dassa s²hapańjaradv±re sunivattho sup±ruto ±k±se eva maŗir³paka½ viya aµµh±si. Mah±seµµhino thera½ disv±va hadayama½sa½ kampi. So aha½ evar³p±na½yeva dassanabhayena ima½ µh±nam±gato, ayańca bhikkhu ±k±sen±gantv± v±tap±nadv±re µhitoti. So gahetabbagahaŗa½ apassanto aggimhi pakkhittaloŗasakkhar± viya dosena taµataµ±yanto evam±ha samaŗa, ±k±se µhatv±pi ki½ labhissasi, ±k±se apade pada½ dassetv± caŖkamantopi neva labhissas²ti. Thero tasmi½ eva µh±ne apar±para½ caŖkami. Seµµhi caŖkamanto ki½ labhissasi, ±k±se pallaŖkena nis²dantopi na labhissasiyev±ti ±ha. Thero pallaŖka½ ±bhujitv± nis²di. Atha na½ ±k±se nisinno ki½ labhissasi, ±gantv± v±tap±nassa umm±re µhitopi na labhissas²ti ±ha. Thero umm±re µhito. Umm±re µhitopi ki½ labhissasi, dh³m±yantopi na labhissasi ev±ti ±ha. Theropi dh³m±yi. Sakalap±s±do ekadh³mo ahosi. Seµµhino akkh²na½ s³ciy± vijjhanak±lo viya ahosi, gehajjh±yanabhayena pana tva½ pajjalantopi na labhissas²ti avatv± aya½ samaŗo suµµhu laggo, aladdh± na gamissati ekamassa p³va½ d±pess±m²ti bhariya½ ±ha bhadde eka½ khuddakap³va½ pacitv± samaŗassa datv± uyyojehi nanti. S± thoka½ eva piµµha½ kapallap±tiya½ pakkhipi, mah±p³vo hutv± sakalap±ti½ p³retv± uddhum±to hutv± aµµh±si. Seµµhi ta½ disv± bahu½ tay± piµµha½ gahita½ bhavissat²ti sayameva dabbikaŗŗena thoka½ piµµha½ gahetv± pakkhipi, p³vo purimap³vato mahantataro j±to Eva½ ya½ ya½ pacati, so so mahantamahantova hoti. So nibbinno bhariya½ ±ha bhadde, imassa eka½ p³va½ deh²ti. Tass± pacchito eka½ p³va½ gaŗhantiy± sabbe ek±baddh± all²yi½su. S± seµµhi½ ±ha s±mi, sabbe p³v± ekato lagg±, visu½ k±tu½ na sakkom²ti. Aha½ kariss±m²ti sopi k±tu½ n±sakkhi. Ubhopi jan± koµiya½ gahetv± ka¹¹hant±pi viyojetu½ n±sakkhi½su eva Athassa p³vehi saddhi½ v±yamantasseva sar²rato sed± mucci½su, pip±s± upacchijji. Tato bhariya½ ±ha bhadde, na me p³vehi attho, pacchiy± saddhi½yeva imassa deh²ti. S± pacchi½ ±d±ya thera½ upasaŖkamitv± ad±si. Thero ubhinnampi dhamma½ desesi, tiŗŗa½ ratan±na½ guŗa½ kathesi, atthi dinna½, atthi yiµµhanti dinnad±n±d²na½ phala½ gaganatale puŗŗacanda½ viya dassesi. Ta½ sutv± pasannacitto hutv± seµµhi bhante, ±gantv± imasmi½ pallaŖke nis²ditv± paribhuńjath±ti ±ha. Thero, mah±seµµhi, samm±sambuddho p³ve kh±diss±m²ti pańcahi bhikkhusatehi saddhi½ vih±re nisinno, tumh±ka½ ruciy± sati aha½ vo ness±mi, seµµhibhariya½ p³ve ca kh²r±d²ni ca gaŗh±petha, satthu santika½ gamiss±m±ti ±ha. Kaha½ pana, bhante, etarahi satth±ti? Ito pańcacatt±l²sayojanamatthake jetavanavih±re, mah±seµµh²ti. Bhante, k±la½ anatikkamitv± ettaka½ addh±na½ katha½ gamiss±m±ti. Mah±seµµhi, tumh±ka½ ruciy± sati aha½ vo attano iddhibalena ness±mi, tumh±ka½ p±s±de sop±nas²sa½ attano µh±ne eva bhavissati, sop±napariyos±na½ pana vo jetavanadv±rakoµµhake bhavissati, uparip±s±d± heµµh±p±s±da½ otaraŗak±lamatteneva jetavana½ ness±m²ti. So s±dhu, bhanteti sampaµicchi. Thero sop±nas²sa½ tattheva katv± sop±nap±dam³la½ jetavanadv±rakoµµhake hot³ti adhiµµh±si. Tatheva ahosi. Iti thero seµµhińca seµµhibhariyańca uparip±s±d± heµµh±p±s±da½ otaraŗak±lato khippatara½ jetavana½ samp±pesi. Te ubhopi satth±ra½ upasaŖkamitv± k±la½ ±rocesu½. Satth± bhattagga½ pavisitv± pańńattavarabuddh±sane nis²di saddhi½ bhikkhusaŖghena. Mah±seµµhi buddhappamukhassa bhikkhusaŖghassa dakkhiŗodaka½ ad±si. Bhariy±pissa tath±gatassa patte p³va½ patiµµh±pesi. Satth± attano y±panamatta½ gaŗhi, pańcasat± bhikkh³pi y±panamatta½ gaŗhi½su. Seµµhi kh²rasappimadhusakkhar±d²ni dadam±no na khaya½ agam±si. Satth± pańcahi bhikkhusatehi saddhi½ bhattakicca½ niµµh±pesi. Mah±seµµhipi saddhi½ bhariy±ya y±vadattha½ kh±di. P³v±na½ pariyos±nameva na pańń±yati. Sakalavih±re bhikkh³nańca vigh±s±d±nańca dinnesupi pariyanto na pańń±yateva. Bhante, p³v± parikkhaya½ na gacchant²ti bhagavato ±rocesu½. Tena hi jetavanadv±rakoµµhake cha¹¹eth±ti. Atha ne dv±rakoµµhakassa avid³re pabbh±raµµh±ne cha¹¹ayi½su. Y±vajjatan±pi ta½ µh±na½ kapallakap³vapabbh±ranteva pańń±yati. Mah±seµµhi saha bhariy±ya bhagavanta½ upasaŖkamitv± vanditv± ekamanta½ aµµh±si. Bhagav± anumodanamak±si. Anumodan±vas±ne ubhopi sot±pattiphale patiµµh±ya satth±ra½ vanditv± dv±rakoµµhake sop±na½ ±ruyha attano p±s±deyeva patiµµhahi½su. Tato paµµh±ya seµµhi as²tikoµidhana½ buddhas±saneyeva vikkiri. Punadivase s±yanhasamaye dhammasabh±ya½ sannisinn± bhikkh³ passath±vuso, mah±moggall±nattherassa ±nubh±va½, anupahacca n±ma saddha½, anupahacca bhoge macchariyaseµµhi½ muhutteneva dametv± nibbisevana½ katv± p³ve g±h±petv± jetavana½ ±netv± satthu sammukha½ katv± sot±pattiphale patiµµh±pesi, aho mah±nubh±vo theroti therassa guŗa½ kathent± nis²di½su. Satth± dibb±ya sotadh±tuy± katha½ sutv± ±gantv±, k±ya nuttha, bhikkhave, etarahi kath±ya sannisinn±ti pucchitv±, im±ya n±m±ti vutte, bhikkhave, kuladamakena n±ma bhikkhun± anupahacca saddha½, anupahacca bhoge, kula½ akilametv± aviheµhetv± pupphato reŗu½ gaŗhantena bhamarena viya upasaŖkamitv± buddhaguŗa½ j±n±petabba½, t±diso mama putto moggall±noti thera½ pasa½sitv± ima½ g±tham±ha 49. Yath±pi bhamaro puppha½, vaŗŗagandhamaheµhaya½;
paleti rasam±d±ya, eva½ g±me mun² careti.
Tattha bhamaroti y± k±ci madhukaraj±ti. Pupphanti pupph±r±me caranto pupphańca vaŗŗańca gandhańca aheµhayanto avin±sento vicarat²ti attho. Palet²ti eva½ caritv± y±vadattha½ rasa½ pivitv± aparampi madhukaraŗatth±ya ±d±ya paleti, so eva½ vanagahana½ ajjhog±hetv± ekasmi½ rukkhasusire ta½ rajamissaka½ rasa½ µhapetv± anupubbena madhurarasa½ madhu½ karoti, na tassa pupph±r±me vicaritapaccay± puppha½ v± vaŗŗagandha½ v±ssa vigacchati, atha kho sabba½ p±katikameva hoti. Eva½ g±me mun² careti eva½ sekh±sekhabhedo an±g±riyamuni kulapaµip±µiy± g±me bhikkha½ gaŗhanto vicarat²ti attho. Na hi tassa g±me caraŗapaccay± kul±na½ saddh±h±ni v± bhogah±ni v± honti. Saddh±pi bhog±pi p±katik±va honti. Eva½ caritv± ca pana nikkhamitv± sekhamuni t±va bahig±me udakaph±sukaµµh±ne saŖgh±µi½ pańń±petv± nisinno akkhabhańjanavaŗapaµicch±danaputtama½s³pam±divasena paccavekkhanto piŗ¹ap±ta½ paribhuńjitv± tath±r³pa½ vanasaŗ¹a½ anupavisitv± ajjhattikakammaµµh±na½ sammasanto catt±ro magge, catt±ri ca s±mańńaphal±ni hatthagat±neva karoti. Asekhamuni pana diµµhadhammasukhavih±ramanuyuńjati Ayamassa bhamarena saddhi½ madhukaraŗasarikkhat± veditabb±. Idha pana kh²ŗ±savova adhippeto. Desan±vas±ne bah³ sot±pattiphal±d²ni p±puŗi½s³ti. Satth± ima½ dhammadesana½ vatv± uttaripi therassa guŗa½ pak±setu½ na, bhikkhave, id±neva moggall±nena macchariyaseµµhi damito, pubbepi na½ dametv± kammaphalasambandha½ j±n±pesi ev±ti vatv± imamattha½ pak±sento at²ta½ ±haritv±
Ubho khańj± ubho kuŗ², ubho visamacakkhuk±;
ubhinna½ pi¼ak± j±t±, n±ha½ pass±mi illisanti. (J±. 1.1.78)
Ima½ illisaj±taka½ kathes²ti.
Macchariyakosiyaseµµhivatthu pańcama½.