(6) 1. Gotam²vaggo
1-3. Gotam²sutt±divaŗŗan±
51-53. Chaµµhassa paµhame (s±rattha. µ². c³¼avagga 3.402) gotam²ti gotta½. N±makaraŗadivase panass± laddhasakk±r± br±hmaŗ± lakkhaŗasampatti½ disv± sace aya½ dh²tara½ labhissati, cakkavattirańńo mahes² bhavissati. Sace putta½ labhissati, cakkavattir±j± bhavissat²ti ubhayath±pi mahat²yevass± paj± bhavissat²ti by±kari½su. Athass± mah±paj±pat²ti n±ma½ aka½su. Ten±ha puttapaj±ya ceva dh²tupaj±ya ca mahantatt± eva½laddhan±m±ti.
Attadaŗ¹± bhaya½ j±ta½, jana½ passatha medhaga½;
sa½vega½ kittayiss±mi, yath± sa½vijita½ may±ti. (Su. ni. 941; mah±ni. 170)
¾din± attadaŗ¹asutta½ kathesi. Ta½ta½palobhanakiriy± k±yav±c±hi parakkamantiyo ukkaŗµhant³ti s±sana½ pesenti n±m±ti katv± vutta½ s±sana½ pesetv±ti. Kuŗ±ladahanti kuŗ±ladahat²ra½. Anabhirati½ vinodetv±ti itth²na½ dosadassanamukhena k±m±na½ vok±rasa½kilesavibh±vanena anabhirati½ vinodetv±.
¾p±dik±ti sa½vaddhak±, tumh±ka½ hatthap±desu kicca½ as±dhentesu hatthe ca p±de ca va¹¹hetv± paµijaggit±ti attho. Posik±ti divasassa dve tayo v±re nah±petv± bhojetv± p±yetv± tumhe posesi. Thańńa½ p±yes²ti nandakum±ro kira bodhisattato katip±heneva daharo, tasmi½ j±te mah±paj±pat² attano putta½ dh±t²na½ datv± saya½ bodhisattassa dh±tikicca½ s±dhayam±n± attano thańńa½ p±yesi. Ta½ sandh±ya thero evam±ha. Daharoti taruŗo. Yuv±ti yobbańńe µhito. Maŗ¹anakaj±tikoti alaŖk±rasabh±vo. Tattha koci taruŗopi yuv± na hoti yath± atitaruŗo. Koci yuv±pi maŗ¹anakaj±tiko na hoti yath± upasantasabh±vo, ±lasiyabyasan±d²hi v± abhibh³to. Idha pana daharo ceva yuv± ca maŗ¹anakaj±tiko ca adhippeto, tasm± evam±ha. Uppal±d²ni maŗ¹anakaj±tiko ca lokasammatatt± vutt±ni. M±tug±massa pabbajitatt±ti ida½ pańcavassasatato uddha½ aµµhatv± pańcasuyeva vassasatesu saddhammaµµhitiy± k±raŗanidassana½. Paµisambhid±pabhedappattakh²ŗ±savavaseneva vuttanti ettha paµisambhid±ppattakh²ŗ±savaggahaŗena jh±n±nipi gahit±neva honti. Na hi nijjh±nak±na½ sabbappak±rasampatti ijjhat²ti vadanti. Sukkhavipassakakh²ŗ±savavasena vassasahassanti-±din± ca ya½ vutta½, ta½ khandhakabh±ŗak±na½ matena vuttanti veditabba½. Vinayaµµhakath±yampi (c³¼ava. aµµha. 403) imin±va nayena vutta½. D²ghanik±yaµµhakath±ya½ (d². ni. aµµha. 3.161) pana paµisambhid±ppattehi vassasahassa½ aµµh±si, cha¼abhińńehi vassasahassa½, tevijjehi vassasahassa½, sukkhavipassakehi vassasahassa½, p±timokkhena vassasahassa½ aµµh±s²ti vutta½. Idh±pi s±sanantaradh±nakath±ya½ (a. ni. aµµha. 1.1.130) buddh±nańhi parinibb±nato vassasahassameva paµisambhid± nibbattetu½ sakkonti, tato para½ cha abhińń±, tato t±pi nibbattetu½ asakkont± tisso vijj± nibbattenti, gacchante gacchante k±le t±pi nibbattetu½ asakkont± sukkhavipassak± honti. Eteneva up±yena an±g±mino, sakad±g±mino, sot±pann±ti vutta½. Sa½yuttanik±yaµµhakath±ya½ (sa½. ni. aµµha. 2.2.156) pana paµhamabodhiyańhi bhikkh³ paµisambhid±ppatt± ahesu½. Atha k±le gacchante paµisambhid± p±puŗitu½ na sakkhi½su, cha¼abhińń± ahesu½. Tato cha abhińń± pattu½ asakkont± tisso vijj± p±puŗi½su. Id±ni k±le gacchante tisso vijj± p±puŗitu½ asakkont± ±savakkhayamatta½ p±puŗissanti, tampi asakkont± an±g±miphala½, tampi asakkont± sakad±g±miphala½, tampi asakkont± sot±pattiphala½, gacchante k±le sot±pattiphalampi pattu½ na sakkhissant²ti vutta½. Yasm± ceta½ sabba½ ańńamańńappaµiviruddha½, tasm± tesa½ tesa½ bh±ŗak±na½ matameva ±cariyena tattha tattha dassitanti gahetabba½. Ańńath± hi ±cariyasseva pubb±paravirodhappasaŖgo siy±ti. T±niyev±ti t±niyeva pańcavassasahass±ni. Pariyattim³laka½ s±sananti ±ha na hi pariyattiy± asati paµivedho atth²ti-±di. Pariyattiy± hi antarahit±ya paµipatti-antaradh±yati, paµipattiy± antarahit±ya adhigamo antaradh±yati. Ki½k±raŗ±? Ayańhi pariyatti paµipattiy± paccayo hoti, paµipatti adhigamassa. Iti paµipattitopi pariyattiyeva pam±ŗa½. Dutiyatatiyesu natthi vattabba½.
Gotam²sutt±divaŗŗan± niµµhit±.