(6) 1. Gotam²vaggo

1. Gotam²suttavaŗŗan±

51. Chaµµhassa paµhame sakkesu viharat²ti paµhamagamanena gantv± viharati. Mah±paj±pat²ti puttapaj±ya ceva dh²tupaj±ya ca mahantatt± eva½laddhan±m±. Yena bhagav± tenupasaŖkam²ti bhagav± kapilapura½ gantv± paµhamameva nanda½ pabb±jesi, sattame divase r±hulakum±ra½. Cumbaµakakalahe (d². ni. aµµha. 2.331; sa½. ni. aµµha. 1.1.37) pana ubhayanagarav±sikesu yuddhatth±ya nikkhantesu satth± gantv± te r±j±no sańń±petv± attadaŗ¹asutta½ (su. ni. 941 ±dayo; mah±ni. 170 ±dayo) kathesi. R±j±no pas²ditv± a¹¹hatiyasate a¹¹hatiyasate kum±re ada½su, t±ni pańca kum±rasat±ni satthu santike pabbaji½su, atha nesa½ paj±patiyo s±sana½ pesetv± anabhirati½ upp±dayi½su. Satth± tesa½ anabhiratiy± uppannabh±va½ ńatv± te pańcasate daharabhikkh³ kuŗ±ladaha½ netv± attano kuŗ±lak±le nisinnapubbe p±s±ŗatale nis²ditv± kuŗ±laj±takakath±ya (j±. 2.21.kuŗ±laj±taka) tesa½ anabhirati½ vinodetv± sabbepi te sot±pattiphale patiµµh±pesi, puna mah±vana½ ±netv± arahattaphaleti. Tesa½ cittaj±nanattha½ punapi paj±patiyo s±sana½ pahiŗi½su. Te “abhabb± maya½ ghar±v±sass±”ti paµis±sana½ pahiŗi½su. T± “na d±ni amh±ka½ ghara½ gantu½ yutta½, mah±paj±patiy± santika½ gantv± pabbajja½ anuj±n±petv± pabbajiss±m±”ti pańcasat±pi mah±paj±pati½ upasaŖkamitv± “ayye, amh±ka½ pabbajja½ anuj±n±peth±”ti ±ha½su. Mah±paj±pat² t± itthiyo gahetv± yena bhagav± tenupasaŖkami. Setacchattassa heµµh± rańńo parinibbutak±le upasaŖkam²tipi vadantiyeva.
Ala½ gotami, m± te rucc²ti kasm± paµikkhipi, nanu sabbesampi buddh±na½ catasso paris± hont²ti? K±ma½ honti, kilametv± pana anekav±ra½ y±cite anuńń±ta½ pabbajja½ “dukkhena laddh±”ti samm± parip±lessant²ti garu½ katv± anuńń±tuk±mo paµikkhipi. Pakk±m²ti puna kapilapurameva p±visi. Yath±bhiranta½ viharitv±ti bodhaneyyasatt±na½ upanissaya½ olokento yath±jjh±sayane viharitv±. C±rika½ pakk±m²ti mah±janasaŖgaha½ karonto uttam±ya buddhasiriy± anopamena buddhavil±sena aturitac±rika½ pakk±mi.
Sambahul±hi s±kiy±n²hi saddhinti antonivesanamhiyeva dasabala½ uddissa pabbajj±vesa½ gahetv± pańcasat± s±kiy±niyo pabbajj±vesa½yeva g±h±petv± sabb±hipi t±hi sambahul±hi s±kiy±n²hi saddhi½. C±rika½ pakk±m²ti gamana½ abhin²hari. Gaman±bhin²haraŗak±le pana t± sukhum±l± r±jitthiyo padas± gantu½ na sakkhissant²ti s±kiyakoliyar±j±no sovaŗŗasivik±yo upaµµh±payi½su. T± pana “y±ne ±ruyha gacchant²ti satthari ag±ravo kato hot²”ti ekapaŗŗ±sayojanika½ padas±va paµipajji½su. R±j±nopi purato ca pacchato ca ±rakkha½ sa½vidah±petv± taŗ¹ulasappitel±d²na½ sakaµ±ni p³r±petv± “gataµµh±ne gataµµh±ne ±h±ra½ paµiy±deth±”ti purise pesayi½su. S³nehi p±deh²ti t±sańhi sukhum±latt± p±desu eko phoµo uµµheti, eko bhijjati. Ubho p±d± katakaµµhisamparikiŗŗ± viya hutv± uddhum±t± j±t±. Tena vutta½– “s³nehi p±deh²”ti. Bahidv±rakoµµhaketi dv±rakoµµhakato bahi. Kasm± paneva½ µhit±ti? Eva½ kirass± ahosi– “aha½ tath±gatena ananuńń±t± sayameva pabbajj±vesa½ aggahesi½, eva½ gahitabh±vo ca pana me sakalajambud²pe p±kaµo j±to. Sace satth± pabbajja½ anuj±n±ti, icceta½ kusala½. Sace pana n±nuj±nissati, mahat² garah± bhavissat²”ti vih±ra½ pavisitu½ asakkont² rodam±n±va aµµh±si.
Ki½ nu tva½ gotam²ti ki½ nu r±jakul±na½ vipatti uppann±, kena tva½ k±raŗena eva½ vivaŗŗabh±va½ patt±, s³nehi p±dehi…pe… µhit±ti. Ańńenapi pariy±yen±ti ańńenapi k±raŗena. Bahuk±r±, bhanteti-±din± tass± guŗa½ kathetv± puna pabbajja½ y±canto evam±ha. Satth±pi “itthiyo n±ma parittapańń±, ekay±citamattena pabbajj±ya anuńń±t±ya na mama s±sana½ garu½ katv± gaŗhissant²”ti tikkhattu½ paµikkhipitv± id±ni garu½ katv± g±h±petuk±mat±ya sace, ±nanda, mah±paj±pat² gotam² aµµha garudhamme paµiggaŗh±ti, s±va’ss± hotu upasampad±ti-±dim±ha. Tattha s±vass±ti s± eva ass± pabbajj±pi upasampad±pi hotu.
Tadah³pasampannass±ti ta½divasa½ upasampannassa. Abhiv±dana½ paccuµµh±na½ ańjalikamma½ s±m²cikamma½ kattabbanti om±n±tim±ne akatv± pańcapatiµµhitena abhiv±dana½, ±san± paccuµµh±ya paccuggamanavasena paccuµµh±na½, dasanakhe samodh±netv± ańjalikamma½, ±sanapańń±panab²jan±dika½ anucchavikakammasaŖkh±ta½ s±m²cikammańca katabba½. Abhikkhuke ±v±seti yattha vasantiy± anantar±yena ov±datth±ya upasaŖkamanaµµh±ne ov±dad±yako ±cariyo natthi, aya½ abhikkhuko ±v±so n±ma. Evar³pe ±v±se vassa½ na upagantabba½. Anva¹¹ham±santi anuposathika½. Ov±d³pasaŖkamananti ov±datth±ya upasaŖkamana½. Diµµhen±ti cakkhun± diµµhena. Suten±ti sotena sutena. ParisaŖk±y±ti diµµhasutavasena parisaŖkitena. Garudhammanti garuka½ saŖgh±dises±patti½. Pakkham±nattanti an³n±ni pannarasa divas±ni m±natta½. Chasu dhammes³ti vik±labhojanacchaµµhesu sikkh±padesu. Sikkhitasikkh±y±ti ekasikkhampi akhaŗ¹a½ katv± p³ritasikkh±ya. Akkositabbo paribh±sitabboti dasanna½ akkosavatth³na½ ańńatarena akkosavatthun± na akkositabbo, bhay³pada½san±ya y±ya k±yaci paribh±s±ya na paribh±sitabbo.
Ovaµo bhikkhun²na½ bhikkh³su vacanapathoti ov±d±nus±sanadhammakath±saŖkh±to vacanapatho bhikkhun²na½ bhikkh³su ovarito pihito, na bhikkhuniy± koci bhikkhu ovaditabbo anus±sitabbo v± “bhante, por±ŗakatther± ida½ c²varavatta½ p³rayi½s³”ti eva½ pana paveŗivasena kathetu½ vaµµati. Anovaµo bhikkh³na½ bhikkhun²su vacanapathoti bhikkh³na½ pana bhikkhun²su vacanapatho aniv±rito, yath±ruci ovaditu½ anus±situ½ dhammakatha½ kathetunti ayamettha saŖkhepo, vitth±rato panes± garudhammakath± samantap±s±dik±ya vinayasa½vaŗŗan±ya (p±ci. aµµha. 148) vuttanayeneva veditabb±.
Ime pana aµµha garudhamme satthu santike uggahetv± therena attano ±rociyam±ne sutv±va mah±paj±patiy± t±va mahanta½ domanassa½ khaŗena paµippassambhi, anotattadahato ±bhatena s²tudakassa ghaµasatena matthake parisitt± viya vigatapari¼±h± attaman± hutv± garudhammapaµiggahaŗena uppannap²tip±mojja½ ±vikaront² seyyath±pi, bhanteti-±dika½ ud±na½ ud±nesi.
Kumbhatthenakeh²ti kumbhe d²pa½ j±letv± tena ±lokena paraghare bhaŗ¹a½ vicinitv± thenakacorehi. Setaµµhik± n±ma rogaj±t²ti eko p±ŗako n±¼amajjhagata½ kaŗ¹a½ vijjhati, yena viddh± kaŗ¹± nikkhantampi s±lis²sa½ kh²ra½ gahetu½ na sakkoti. Mańjiµµhik± n±ma rogaj±t²ti ucch³na½ antorattabh±vo.
Mahato ta¼±kassa paµikacceva ±¼inti imin± pana etamattha½ dasseti– yath± mahato ta¼±kassa p±¼iy± abaddh±yapi kińci udaka½ tiµµhateva, paµhamameva baddh±ya pana ya½ abaddhapaccay± na tiµµheyya, tampi tiµµheyya, evameva ye ime anuppanne vatthusmi½ paµikacceva anatikkamanatth±ya garudhamm± pańńatt±, tesu apańńattesu m±tug±massa pabbajitatt± pańca vassasat±ni saddhammo tiµµheyya. Paµikacceva pańńattatt± pana apar±nipi pańca vassasat±ni µhassat²ti eva½ paµhama½ vuttavassasahassameva µhassati. Vassasahassanti ceta½ paµisambhid±pabhedappattakh²ŗ±sav±na½ vaseneva vutta½, tato pana uttaripi sukkhavipassakakh²ŗ±savavasena vassasahassa½, an±g±mivasena vassasahassa½, sakad±g±mivasena vassasahassa½, sot±pannavasena vassasahassanti eva½ pańcavassasahass±ni paµivedhasaddhammo µhassati. Pariyattidhammopi t±niyeva. Na hi pariyattiy± asati paµivedho atthi, n±pi pariyattiy± sati paµivedho na hoti. LiŖga½ pana pariyattiy± antarahit±yapi cira½ pavattissat²ti.