4. Accayasuttavaººan±

4. Catutthe accaya½ accayato na passat²ti attano apar±dha½ apar±dhato na passati. Accayato disv± yath±dhamma½ nappaµikarot²ti “aparaddha½ may±”ti ñatv±pi yo dhammo, ta½ na karoti, daº¹akamma½ ±haritv± accaya½ na deseti nakkham±peti. Accaya½ desentassa yath±dhamma½ nappaµiggaºh±t²ti parassa “viraddha½ may±”ti ñatv± daº¹akamma½ ±haritv± kham±pentassa nakkhamati. Sukkapakkho vuttapaµipakkhato veditabbo.

5. Ayonisosuttavaººan±

5. Pañcame ayoniso pañha½ katt± hot²ti “kati nu kho, ud±yi, anussatiµµh±n±n²”ti vutte “pubbeniv±so anussatiµµh±na½ bhavissat²”ti cintetv± l±¼ud±yitthero viya anup±yacint±ya apañhameva pañhanti katt± hoti. Ayoniso pañha½ vissajjet± hot²ti eva½ cintita½ pana pañha½ vissajjentopi “idha, bhante, bhikkhu anekavihita½ pubbeniv±sa½ anussarati. Seyyathida½, ekampi j±tin”ti-±din± nayena soyeva thero viya ayoniso vissajjet± hoti, apañhameva pañhanti katheti. Parimaº¹alehi padabyañjaneh²ti ettha padameva atthassa byañjanato padabyañjana½. Ta½ akkharap±rip³ri½ katv± dasavidha½ byañjanabuddhi½ aparih±petv± vutta½ parimaº¹ala½ n±ma hoti, evar³pehi padabyañjaneh²ti attho. Siliµµheh²ti padasiliµµhat±ya siliµµhehi. Upagateh²ti atthañca k±raºañca upagatehi. N±bbhanumodit±ti eva½ yoniso sabba½ k±raºasampanna½ katv±pi vissajjita½ parassa pañha½ n±bhinumodati n±bhinandati s±riputtattherassa pañha½ l±¼ud±yitthero viya. Yath±ha–
“Aµµh±na½ kho eta½, ±vuso s±riputta, anavak±so, ya½ so atikkammeva kaba¼²k±r±h±rabhakkh±na½ dev±na½ sahabyata½ aññatara½ manomaya½ k±ya½ upapanno saññ±vedayitanirodha½ sam±pajjeyy±pi vuµµhaheyy±pi, nattheta½ µh±nan”ti (a. ni. 5.166).
Yoniso pañha½ katt±ti-±d²su ±nandatthero viya yonisova pañha½ cintetv± yoniso vissajjit± hoti. Thero hi “kati nu kho, ±nanda, anussatiµµh±n±n²”ti pucchito “aya½ pañho bhavissat²”ti yoniso cintetv± yoniso vissajjento ±ha– “idha, bhante, bhikkhu vivicceva k±mehi…pe… catutthajjh±na½ upasampajja viharati. Ida½, bhante, anussatiµµh±na½ eva½bh±vita½ eva½bahul²kata½ diµµhadhammasukhavih±r±ya sa½vattat²”ti. Abbhanumodit± hot²ti tath±gato viya yoniso abbhanumodit± hoti. Tath±gato hi ±nandattherena pañhe vissajjite “s±dhu s±dhu, ±nanda, tena hi tva½, ±nanda, imampi chaµµha½ anussatiµµh±na½ dh±rehi. Idh±nanda, bhikkhu satova abhikkamati satova paµikkamat²”ti-±dim±ha. Chaµµh±d²ni utt±natth±neva.