Katamańca, bho raµµhap±la, by±dhip±rijuńńa½? Idha, bho raµµhap±la, ekacco ±b±dhiko hoti dukkhito b±¼hagil±no. So iti paµisańcikkhati aha½ khomhi etarahi ±b±dhiko dukkhito b±¼hagil±no. Na kho pana may± sukara½ anadhigata½ v± bhoga½ adhigantu½ adhigata½ v± bhoga½ ph±ti½ k±tu½ Ya½n³n±ha½ kesamassu½ oh±retv± k±s±y±ni vatth±ni acch±detv± ag±rasm± anag±riya½ pabbajeyyanti. So tena by±dhip±rijuńńena samann±gato kesamassu½ oh±retv± k±s±y±ni vatth±ni acch±detv± ag±rasm± anag±riya½ pabbajati. Ida½ vuccati, bho raµµhap±la, by±dhip±rijuńńa½. Bhava½ kho pana raµµhap±lo etarahi app±b±dho app±taŖko samavep±kiniy± gahaŗiy± samann±gato n±tis²t±ya n±ccuŗh±ya. Ta½ bhoto raµµhap±lassa by±dhip±rijuńńa½ natthi. Ki½ bhava½ raµµhap±lo ńatv± v± disv± v± sutv± v± ag±rasm± anag±riya½ pabbajito? Katamańca bho raµµhap±la, bhogap±rijuńńa½? Idha, bho raµµhap±la, ekacco a¹¹ho hoti mahaddhano mah±bhogo. Tassa te bhog± anupubbena parikkhaya½ gacchanti. So iti paµisańcikkhati aha½ kho pubbe a¹¹ho ahosi½ mahaddhano mah±bhogo. Tassa me te bhog± anupubbena parikkhaya½ gat±. Na kho pana may± sukara½ anadhigata½ v± bhoga½ adhigantu½ adhigata½ v± bhoga½ ph±ti½ k±tu½. Ya½n³n±ha½ kesamassu½ oh±retv± k±s±y±ni vatth±ni acch±detv± ag±rasm± anag±riya½ pabbajeyyanti. So tena bhogap±rijuńńena samann±gato kesamassu½ oh±retv± k±s±y±ni vatth±ni acch±detv± ag±rasm± anag±riya½ pabbajati. Ida½ vuccati, bho raµµhap±la, bhogap±rijuńńa½. Bhava½ kho pana raµµhap±lo imasmi½yeva thullakoµµhike aggakulassa putto. Ta½ bhoto raµµhap±lassa bhogap±rijuńńa½ natthi. Ki½ bhava½ raµµhap±lo ńatv± v± disv± v± sutv± v± ag±rasm± anag±riya½ pabbajito? Katamańca bho raµµhap±la, ń±tip±rijuńńa½? Idha, bho raµµhap±la, ekaccassa bah³ honti mitt±macc± ń±tis±lohit±. Tassa te ń±tak± anupubbena parikkhaya½ gacchanti. So iti paµisańcikkhati mama½ kho pubbe bah³ ahesu½ mitt±macc± ń±tis±lohit±. Tassa me te anupubbena parikkhaya½ gat±. Na kho pana may± sukara½ anadhigata½ v± bhoga½ adhigantu½ adhigata½ v± bhoga½ ph±ti½ k±tu½. Ya½n³n±ha½ kesamassu½ oh±retv± k±s±y±ni vatth±ni acch±detv± ag±rasm± anag±riya½ pabbajeyyanti. So tena ń±tip±rijuńńena samann±gato kesamassu½ oh±retv± k±s±y±ni vatth±ni acch±detv± ag±rasm± anag±riya½ pabbajati. Ida½ vuccati, bho raµµhap±la, ń±tip±rijuńńa½. Bhoto kho pana raµµhap±lassa imasmi½yeva thullakoµµhike bah³ mitt±macc± ń±tis±lohit±. Ta½ bhoto raµµhap±lassa ń±tip±rijuńńa½ natthi. Ki½ bhava½ raµµhap±lo ńatv± v± disv± v± sutv± v± ag±rasm± anag±riya½ pabbajito? Im±ni kho, bho raµµhap±la, catt±ri p±rijuńń±ni, yehi p±rijuńńehi samann±gat± idhekacce kesamassu½ oh±retv± k±s±y±ni vatth±ni acch±detv± ag±rasm± anag±riya½ pabbajanti. T±ni bhoto raµµhap±lassa natthi. Ki½ bhava½ raµµhap±lo ńatv± v± disv± v± sutv± v± ag±rasm± anag±riya½ pabbajitoti? 305. Atthi kho, mah±r±ja, tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena catt±ro dhammuddes± uddiµµh±, ye aha½ [yamaha½ (sy±. ka½. ka.)] ńatv± ca disv± ca sutv± ca ag±rasm± anag±riya½ pabbajito. Katame catt±ro? Upaniyyati loko addhuvoti kho, mah±r±ja, tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena paµhamo dhammuddeso uddiµµho, yamaha½ ńatv± ca disv± sutv± ca ag±rasm± anag±riya½ pabbajito. At±ŗo loko anabhissaroti kho, mah±r±ja, tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena dutiyo dhammuddeso uddiµµho, yamaha½ ńatv± ca disv± sutv± ca ag±rasm± anag±riya½ pabbajito. Assako loko, sabba½ pah±ya gaman²yanti kho, mah±r±ja, tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena tatiyo dhammuddeso uddiµµho, yamaha½ ńatv± ca disv± sutv± ca ag±rasm± anag±riya½ pabbajito. Šno loko atitto taŗh±d±soti kho, mah±r±ja, tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena catuttho dhammuddeso uddiµµho, yamaha½ ńatv± ca disv± sutv± ca ag±rasm± anag±riya½ pabbajito. Ime kho, mah±r±ja, tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena catt±ro dhammuddes± uddiµµh±, ye aha½ ńatv± ca disv± sutv± ca ag±rasm± anag±riya½ pabbajitoti. 306. Upaniyyati loko addhuvoti bhava½ raµµhap±lo ±ha. Imassa bho raµµhap±la, bh±sitassa katha½ attho daµµhabboti? Ta½ ki½ mańńasi, mah±r±ja, tva½ v²sativassuddesikopi paŗŗav²sativassuddesikopi hatthismimpi kat±v² assasmimpi kat±v² rathasmimpi kat±v² dhanusmimpi kat±v² tharusmimpi kat±v² ³rubal² b±hubal² alamatto saŖg±m±vacaroti? Ahosi½ aha½, bho raµµhap±la, v²sativassuddesikopi paŗŗav²sativassuddesikopi hatthismimpi kat±v² assasmimpi kat±v² rathasmimpi kat±v² dhanusmimpi kat±v² tharusmimpi kat±v² ³rubal² b±hubal² alamatto saŖg±m±vacaro. Appekad±ha½, bho raµµhap±la, iddhim±va mańńe na [iddhim± mańńe na (sy±. ka½.), iddhim± ca mańńe (s².), na viya mańńe (ka.)] attano balena samasama½ samanupass±m²ti. Ta½ ki½ mańńasi, mah±r±ja, evameva tva½ etarahi ³rubal² b±hubal² alamatto saŖg±m±vacaroti? No hida½, bho raµµhap±la. Etarahi jiŗŗo vu¹¹ho mahallako addhagato vayo-anuppatto ±s²tiko me vayo vattati. Appekad±ha½, bho raµµhap±la, idha p±da½ kariss±m²ti ańńeneva p±da½ karom²ti. Ida½ kho ta½, mah±r±ja, tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena sandh±ya bh±sita½ upaniyyati loko addhuvoti, yamaha½ ńatv± ca disv± sutv± ca ag±rasm± anag±riya½ pabbajitoti. Acchariya½, bho raµµhap±la, abbhuta½, bho raµµhap±la! Y±va subh±sita½ cida½ tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena upaniyyati loko addhuvoti. Upaniyyati hi bho raµµhap±la, loko addhuvo. Sa½vijjante kho, bho raµµhap±la, imasmi½ r±jakule hatthik±y±pi assak±y±pi rathak±y±pi pattik±y±pi, amh±ka½ ±pad±su pariyodh±ya vattissanti. At±ŗo loko anabhissaroti bhava½ raµµhap±lo ±ha. Imassa pana, bho raµµhap±la, bh±sitassa katha½ attho daµµhabboti? Ta½ ki½ mańńasi, mah±r±ja, atthi te koci anus±yiko ±b±dhoti? Atthi me, bho raµµhap±la, anus±yiko ±b±dho. Appekad± ma½, bho raµµhap±la, mitt±macc± ń±tis±lohit± pariv±retv± µhit± honti id±ni r±j± korabyo k±la½ karissati, id±ni r±j± korabyo k±la½ karissat²ti. Ta½ ki½ mańńasi, mah±r±ja, labhasi tva½ te mitt±macce ń±tis±lohite ±yantu me bhonto mitt±macc± ń±tis±lohit±, sabbeva sant± ima½ vedana½ sa½vibhajatha, yath±ha½ lahukatarika½ vedana½ vediyeyyanti ud±hu tva½yeva ta½ vedana½ vediyas²ti? N±ha½, bho raµµhap±la, labh±mi te mitt±macce ń±tis±lohite ±yantu me bhonto mitt±macc± ń±tis±lohit±, sabbeva sant± ima½ vedana½ sa½vibhajatha, yath±ha½ lahukatarika½ vedana½ vediyeyyanti. Atha kho ahameva ta½ vedana½ vediy±m²ti. Ida½ kho ta½, mah±r±ja, tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena sandh±ya bh±sita½ at±ŗo loko anabhissaroti, yamaha½ ńatv± ca disv± sutv± ca ag±rasm± anag±riya½ pabbajitoti. Acchariya½, bho raµµhap±la, abbhuta½, bho raµµhap±la! Y±va subh±sita½ cida½ tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena at±ŗo loko anabhissaroti. At±ŗo hi, bho raµµhap±la, loko anabhissaro. Sa½vijjati kho, bho raµµhap±la, imasmi½ r±jakule pah³ta½ hirańńasuvaŗŗa½ bh³migatańca veh±sagatańca. Assako loko, sabba½ pah±ya gaman²yanti bhava½ raµµhap±lo ±ha. Imassa pana, bho raµµhap±la, bh±sitassa katha½ attho daµµhabboti? Ta½ ki½ mańńasi, mah±r±ja, yath± tva½ etarahi pańcahi k±maguŗehi samappito samaŖg²bh³to paric±resi, lacchasi tva½ paratth±pi evamev±ha½ imeheva pańcahi k±maguŗehi samappito samaŖg²bh³to paric±rem²ti, ud±hu ańńe ima½ bhoga½ paµipajjissanti, tva½ pana yath±kamma½ gamissas²ti? Yath±ha½, bho raµµhap±la, etarahi pańcahi k±maguŗehi samappito samaŖg²bh³to paric±remi, n±ha½ lacch±mi paratth±pi evameva imeheva pańcahi k±maguŗehi samappito samaŖg²bh³to paric±rem²ti. Atha kho ańńe ima½ bhoga½ paµipajjissanti; aha½ pana yath±kamma½ gamiss±m²ti. Ida½ kho ta½, mah±r±ja, tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena sandh±ya bh±sita½ assako loko, sabba½ pah±ya gaman²yanti, yamaha½ ńatv± ca disv± ca sutv± ca ag±rasm± anag±riya½ pabbajitoti. Acchariya½, bho raµµhap±la, abbhuta½, bho raµµhap±la! Y±va subh±sita½ cida½ tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena assako loko sabba½ pah±ya gaman²yanti Assako hi, bho raµµhap±la, loko sabba½ pah±ya gaman²ya½. Šno loko atitto taŗh±d±soti bhava½ raµµhap±lo ±ha. Imassa, bho raµµhap±la, bh±sitassa katha½ attho daµµhabboti? Ta½ ki½ mańńasi, mah±r±ja, ph²ta½ kuru½ ajjh±vasas²ti? Eva½, bho raµµhap±la, ph²ta½ kuru½ ajjh±vas±m²ti. Ta½ ki½ mańńasi, mah±r±ja, idha puriso ±gaccheyya puratthim±ya dis±ya saddh±yiko paccayiko. So ta½ upasaŖkamitv± eva½ vadeyya yagghe, mah±r±ja, j±neyy±si, aha½ ±gacch±mi puratthim±ya dis±ya? Tatthaddasa½ mahanta½ janapada½ iddhańceva ph²tańca bahujana½ ±kiŗŗamanussa½. Bah³ tattha hatthik±y± assak±y± rathak±y± pattik±y±; bahu tattha dhanadhańńa½ [dant±jina½ (s². sy±. ka½. p².)]; bahu tattha hirańńasuvaŗŗa½ akatańceva katańca; bahu tattha itthipariggaho. Sakk± ca t±vatakeneva balamattena [balatthena (s². sy±. ka½. p².), bahalatthena (ka.)] abhivijinitu½. Abhivijina, mah±r±j±ti, kinti na½ kareyy±s²ti? Tampi maya½, bho raµµhap±la, abhivijiya ajjh±vaseyy±m±ti. Ta½ ki½ mańńasi, mah±r±ja, idha puriso ±gaccheyya pacchim±ya dis±ya
uttar±ya dis±ya
dakkhiŗ±ya dis±ya
parasamuddato saddh±yiko paccayiko. So ta½ upasaŖkamitv± eva½ vadeyya yagghe, mah±r±ja, j±neyy±si, aha½ ±gacch±mi parasamuddato? Tatthaddasa½ mahanta½ janapada½ iddhańceva ph²tańca bahujana½ ±kiŗŗamanussa½. Bah³ tattha hatthik±y± assak±y± rathak±y± pattik±y±; bahu tattha dhanadhańńa½; bahu tattha hirańńasuvaŗŗa½ akatańceva katańca; bahu tattha itthipariggaho. Sakk± ca t±vatakeneva balamattena abhivijinitu½. Abhivijina, mah±r±j±ti, kinti na½ kareyy±s²ti? Tampi maya½, bho raµµhap±la, abhivijiya ajjh±vaseyy±m±ti. Ida½ kho ta½, mah±r±ja, tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena sandh±ya bh±sita½ ³no loko atitto taŗh±d±soti, yamaha½ ńatv± ca disv± sutv± ca ag±rasm± anag±riya½ pabbajitoti. Acchariya½, bho raµµhap±la, abbhuta½, bho raµµhap±la! Y±va subh±sita½ cida½ tena bhagavat± j±nat± passat± arahat± samm±sambuddhena ³no loko atitto taŗh±d±soti. Šno hi, bho raµµhap±la, loko atitto taŗh±d±soti. Idamavoca ±yasm± raµµhap±lo. Ida½ vatv± ath±para½ etadavoca 307. Pass±mi loke sadhane manusse,
Laddh±na vitta½ na dadanti moh±.
Luddh± dhana½ [laddh± dhana½ (ka.)] sannicaya½ karonti,
Bhiyyova k±me abhipatthayanti.
R±j± pasayh± pathavi½ vijitv±,
sas±garanta½ mahim±vasanto [mahiy± vasanto (s². ka.)];
ora½ samuddassa atittar³po,
p±ra½ samuddassapi patthayetha.
R±j± ca ańńe ca bah³ manuss±,
av²tataŗh± [atittataŗh± (ka.)] maraŗa½ upenti;
³n±va hutv±na jahanti deha½,
k±mehi lokamhi na hatthi titti.
Kandanti na½ ń±t² pakiriya kese,
ahovat± no amar±ti c±hu;
vatthena na½ p±ruta½ n²haritv±,
cita½ sam±d±ya [sam±dh±ya (s².)] tato¹ahanti.
So ¹ayhati s³lehi tujjam±no,
ekena vatthena pah±ya bhoge;
na m²yam±nassa bhavanti t±ŗ±,
ń±t²dha mitt± atha v± sah±y±.
D±y±dak± tassa dhana½ haranti,
satto pana gacchati yena kamma½;
na m²yam±na½ dhanamanveti kińci,
putt± ca d±r± ca dhanańca raµµha½.
Na d²gham±yu½ labhate dhanena, na c±pi vittena jara½ vihanti;
appa½ hida½ j²vitam±hu dh²r±, asassata½ vippariŗ±madhamma½.
A¹¹h± dalidd± ca phusanti phassa½,
b±lo ca dh²ro ca tatheva phuµµho;
b±lo ca b±ly± vadhitova seti,
dh²ro ca [dh²rova (ka.)] na vedhati phassaphuµµho.
Tasm± hi pańń±va dhanena seyyo,
y±ya vos±namidh±dhigacchati;
abyositatt± [asositatt± (s². p².)] hi bhav±bhavesu,
p±p±ni kamm±ni karonti moh±.
Upeti gabbhańca parańca loka½,
sa½s±ram±pajja parampar±ya;
tassappapańńo abhisaddahanto,
upeti gabbhańca parańca loka½.
Coro yath± sandhimukhe gahito,
sakammun± hańńati p±padhammo;
eva½ paj± pecca paramhi loke,
sakammun± hańńati p±padhammo.
K±m±hi citr± madhur± manoram±,
vir³par³pena mathenti citta½;
±d²nava½ k±maguŗesu disv±,
tasm± aha½ pabbajitomhi r±ja.
Dumapphal±neva patanti m±ŗav±,
dahar± ca vu¹¹h± ca sar²rabhed±;
etampi disv± [evampi disv± (s².), eta½ viditv± (sy±. ka½.)] pabbajitomhi r±ja,
apaŗŗaka½ s±mańńameva seyyoti.
Raµµhap±lasutta½ niµµhita½ dutiya½.