Sattasam±dhiparikkh±ravaŗŗan±
290. Etth±ti imiss± kath±ya. Jh±nakkhassa v²riyacakkassa ariyamaggarathassa s²la½ vibh³sanabh±vena vuttanti ±ha alaŖk±ro parikkh±ro n±m±ti. Sattahi nagaraparikkh±reh²ti nagara½ pariv±retv± rakkhaŗakehi kataparikkhepo, parikh±, udd±po, p±k±ro, esik±, paligh±, p±k±rapakkhaŗ¹ilanti imehi sattahi nagaraparikkh±rehi. Sambhar²yati phala½ eten±ti sambh±ro, k±raŗa½. Bhesajjańhi by±dhiv³pasamanena j²vitassa k±raŗa½. Pariv±raparikkh±ravasen±ti pariv±rasaŖkh±taparikkh±ravasena. Parikkh±ro hi samm±diµµhiy±dayo maggadhamm± samm±sam±dhissa sahaj±t±dipaccayabh±vena parikaraŗato abhisaŖkharaŗato. Upecca niss²yat²ti upanis±, saha upanis±y±ti sa-upanisoti ±ha sa-upanissayoti, sahak±r²k±raŗabh³to dhammasam³ho idha upanissayoti adhippeto. Samm± pasatth± sundar± diµµhi etass±ti samm±diµµhi, puggalo, tassa samm±diµµhissa. So pana yasm± patiµµhitasamm±diµµhiko, tasm± vutta½ samm±diµµhiya½ µhitass±ti. Samm±saŖkappo pahot²ti maggasamm±diµµhiy± dukkh±d²su parij±nan±dikicca½ s±dhentiy± k±mavitakk±dike samuggh±µento samm±saŖkappo yath± attano kiccas±dhane pahoti, tath± pavatti½ panassa dassento ±ha samm±saŖkappo pavattat²ti. Esa nayo sabbapades³ti samm±saŖkappassa samm±v±c± pahot²ti-±d²su sesapadesu yath±vuttamattha½ atidisati. Ettha ca yasm± nibb±n±dhigam±ya paµipannassa yogino bah³pak±r± samm±diµµhi. Tath± hi s± pańń±pajjoto, pańń±satthanti ca vutt±. T±ya hi so avijjandhak±ra½ vidhamitv± kilesacore gh±tento khemena nibb±na½ p±puŗ±ti, tasm± ariyamaggakath±ya½ samm±diµµhi ±dito gayhati, idha pana puggal±dhiµµh±nadesan±ya samm±diµµhiss±ti vutta½. Yasm± pana samm±diµµhipuggalo nekkhammasaŖkapp±divasena sammadeva saŖkappeti, na micch±k±masaŖkapp±divasena, tasm± samm±diµµhissa samm±saŖkappo pahoti. Yasm± ca samm±saŖkappo samm±v±c±ya upak±rako. Yath±ha pubbe kho gahapati vitakketv± vic±retv± pacch± v±ca½ bhindat²ti, (sa½. ni. 2.348) tasm± samm±saŖkappassa samm±v±c± pahoti. Yasm± pana idańcidańca kariss±m±ti hi paµhama½ v±c±ya sa½vidahitv± yebhuyyena te te kammant± samm± payoj²yanti, tasm± v±c± k±yakammassa upak±rik±ti samm±v±cassa samm±kammanto pahoti. Yasm± pana catubbidha½ vac²duccarita½, tividhańca k±yaduccarita½ pah±ya ubhaya½ sucarita½ p³rentasseva ±j²vaµµhamakas²la½ p³rati, na itarassa tasm± samm±v±cassa samm±kammantassa ca samm±-±j²vo pahoti. Visuddhidiµµhisamud±gatasamm±-±j²vassa yoniso padh±nassa sambhavato samm±-±j²vassa samm±v±y±mo pahoti. Yoniso padahantassa k±y±d²su cat³su vatth³su sati s³paµµhit± hot²ti samm±v±y±massa samm±sati pahoti. Yasm± eva½ s³paµµhit± sati sam±dhissa upak±r±nupak±r±na½ dhamm±na½ gatiyo samannesitv± pahoti ekatt±rammaŗe citta½ sam±dh±tu½, tasm± samm±satissa samm±sam±dhi pahot²ti. Ayańca nayo pubbabh±ge n±n±kkhaŗik±na½ samm±diµµhi-±d²na½ vasena vutto, maggakkhaŗe pana samm±diµµhi-±d²na½ tassa tassa sahaj±t±divasena vutto samm±diµµhissa samm±saŖkappo pahot²ti-±d²na½ pad±namattho yutto, ayameva ca idh±dhippeto. Ten±ha aya½ panatthoti-±di. Maggań±ŗeti maggapariy±pannań±ŗe µhitassa ta½samaŖgino. Maggapańń± hi catunna½ sacc±na½ samm±dassanaµµhena maggasamm±diµµh²ti vutt±, s± eva nesa½ y±th±vato j±nanato paµivijjhanato idha maggań±ŗantipi vutt±. Maggavimutt²ti maggena kiles±na½ vimuccana½ samucchedappah±nameva. Phalasamm±diµµhi eva phalasamm±ń±ŗanti pariy±yena vutta½, pariy±yavacanańca vuttanay±nus±rena veditabba½. Phalavimutti pana paµippassaddhippah±na½ daµµhabba½. Amatassa dv±r±ti ariyamaggam±ha. So pana vin± ca ±cariyamuµµhin± anantara½ ab±hira½ karitv± y±vadeva manussehi suppak±sitatt± vivaµo. Dhammavin²t±ti ariyadhamme vin²t±. So panettha kiles±na½ samucchedavinayavasena veditabboti ±ha samm±niyy±nena niyy±t±ti. Atth²ti puthutthavisaya½ nip±tapada½ atthi imasmi½ k±ye kes±ti-±d²su (d². ni. 2.377; ma. ni. 1.110; 3.154; sa½. ni. 4.127; a. ni. 6.29; 10.60; vibha. 356; khu. p±. 2.1.dvatti½sa-±k±ra; netti. 47) viy±ti ±ha an±g±mino ca atth²ti. Tenev±ha atthi cevettha sakad±g±minoti. Bahiddh± sa½yojanapaccayo nibbattihetubh³to puńńabh±go etiss± atth²ti puńńabh±g±, atisayavisiµµho cettha atthi-attho veditabbo. Ottappam±noti uttasanto bh±yanto. Na pana natthi, atthi ev±ti d²peti. 291. Ass±ti vessavaŗassa. Laddhi pana na atthi paµividdhasaccatt±. Abhisamaye viseso natth²ti etena sabbepi sabbańńuguŗ± sabbabuddh±na½ sadis± ev±ti dasseti. 292. K±raŗassa ekar³patt± im±ni pana pad±n²ti na kevala½ tayida½ brahmacariyanti-±d²ni pad±ni, atha kho imamattha½ janavasabho yakkhoti-±d²ni pad±ni p²ti.
Janavasabhasuttavaŗŗan±ya l²natthappak±san±.