Tavetun±dippaccayantanaya
“Puññ±ni k±tumicchi, icchati, icchissati v±”ti viggahe– 636. Icchatthesu sam±na kattu kesu ta ve tu½ v±. Icch± attho yesa½ te icchatth±, tesu icchatthesu dh±t³su sam±nakattukesu santesu sabbadh±t³hi tavetu½iccete paccay± honti v±, “tavetu½ v±”ti yogavibh±gena tadatthakriy±yañca, te ca kitakatt± kattari honti. “Karotissa, v±”ti ca vattate. 637. Tavetun±d²su k±. Tavetunaiccevam±d²su paccayesu paresu karotissa dh±tussa k±deso hoti v±, ±disaddena tu½tv±na tv± tabbesu ca. “Taddhitasam±sakitak± n±ma½v±tavetun±d²su c±”ti ettha “atave tun±d²s³”ti n±mabyapadesassa nisedhanato tadant±na½ nip±tatta½ siddha½ bhavati, tato nip±tatt± tavetunamantato “sabb±sam±vuso”ti-±din± vibhattilopo. So puññ±ni k±tave icchati, k±tumicchati. K±des±bh±ve “tu½tunatabbesu v±”ti rak±rassa tatta½. Kattu½ k±met²ti kattuk±mo, abhisaªkharitum±kaªkhati. Tath± saddhamma½ sotave, sotu½, suºitu½ v± pattheti. Eva½ anubhavitu½, pacitu½, gantu½, gamitu½, khantu½, khanitu½, hantu½, hanitu½, mantu½, manitu½, haritu½, anussaritumicchati, ettha ik±rayuttatamhi “namakar±na”micc±din± paµisiddhatt± na dh±tvantalopo. Tath± tudabyathane, tuditu½, pavisitu½, uddisibhu½, hotu½, sayibhu½, netu½, juhotu½, pajahitu½, pah±tu½, d±tu½. Roddhu½, rundhitu½, tu½tun±d²supi yogavibh±gena kattari vikaraºappaccay±, saralop±di ca. Bhottu½, bhuñjitu½, chettu½, chinditu½. Sibbitu½, boddhu½, bujjhitu½. J±yitu½, janitu½. Pattu½, p±puºitu½. Jetu½, jinitu½, ketu½, kiºitu½, vinicchetu½, vinicchinitu½, ñ±tu½, j±nitu½, gahetu½, gaºhitu½. Coretu½, corayitu½, p±letu½, p±layitu½. K±rite bh±vetu½, bh±vayitu½, k±retu½, k±rayitu½, k±r±petu½, k±r±payitumicchati icc±di. “Tavetu½ v±”ti yogavibh±gena kriyatthakriy±yañca gammam±n±ya½ tu½paccayo. Yath±– subuddhu½ vakkh±mi, bhottu½ vajati, bhojan±ya vajat²ti attho. Eva½ daµµhu½ gacchati, gantum±rabhati, gantu½ payojayati, dassetum±ha icc±di. “Tu”miti vattate. 638. Arahasakk±d²su ca. Arahasakkabhabb±nucchavik±nur³paiccevam±d²svatthesu payujjam±nesu sabbadh±t³hi tu½paccayo hoti, casaddena k±lasamayavel±d²supi. Ninda garah±ya½, ko ta½ ninditumarahati r±j± arahasi bhavitu½, araho bhava½ vattu½. Sakk± jetu½ dhanena v±, sakk± laddhu½, k±tu½ sakkhissati. Bhabbo niy±ma½ okkamitu½, abhabbo k±tu½. Anucchaviko bhava½ d±na½ paµiggahetu½. Ida½ k±tu½ anur³pa½. D±na½ d±tu½ yutta½, d±tu½ vattuñca labhati, eva½ vaµµati bh±situ½, chinditu½ na ca kappati icc±di. Tath± k±lo bhuñjitu½, samayo bhuñjitu½, vel± bhuñjitu½. “Tu”miti vattate. 639. Pattavacane alamatthesu ca. Alamatthesu pattavacane sati sabbadh±t³hi tu½paccayo hoti, ala½saddassa atth± alamatth± bh³sanapariyattiniv±raº±, tesu alamatthesu. Pattassa vacana½ pattavacana½, alameva d±n±ni d±tu½, alameva puññ±ni k±tu½, sampattameva pariyattamev±ti attho. Katv± kamma½ agacchi, gacchati, gacchissat²ti v± atthe– 640. Pubbak±lekakattuk±na½ tuna tv±na tv± v±. Pubbak±loti pubbakriy±, eko katt± yesa½ te ekakattuk±, tesa½ ekakattuk±na½ sam±nakattuk±na½ dh±t³namantare pubbak±le vattam±nadh±tumh± tuna tv±na tv±iccete paccay± honti v±. V±saddassa vavatthitavibh±satt± tunappaccayo katthaciyeva bhavati. Te ca kitasaññatt±, “ekakattuk±nan”ti vuttatt± ca kattariyeva bhavanti. Tune “tavetun±d²su k±”ti k±deso, nip±tatt± silopo. So k±tuna kamma½ gacchati, ak±tuna puñña½ kilamissanti satt±. Tv±natv±su “rak±ro c±”ti dh±tvantalopo, kamma½ katv±na bhadraka½, d±n±d²ni puññ±ni katv± sagga½ gacchati, abhisaªkharitv±, karitv±. Tath± sibbitv±, j±yitv±, janitv±, dhamma½ sutv±, sutv±na dhamma½ modati, suºitv±, patv±, p±puºitv±. Kiºitv±, jetv±, jinitv±, jitv±. Coretv±, corayitv±, p³jetv±, p³jayitv±. Tath± metta½ bh±vetv±, bh±vayitv±, vih±ra½ k±retv±, k±rayitv±, k±r±petv±, k±r±payitv± sagga½ gamissanti icc±di. Pubbak±leti kimattha½? Paµhati, pacati. Ekakattuk±nanti ki½? Bhutte devadatte yaññadatto vajati. “Apatv±na nadi½ pabbato, atikkamma pabbata½ nad²”ti-±d²su pana sabbattha “bhavat²”ti sambandhato ekakattukat±, pubbak±lat± ca gamyate. “V±”ti vattate. 641. Sabbehi tun±d²na½ yo. Sabbehi sopasagg±nupasaggehi dh±t³hi paresa½ tun±d²na½ paccay±na½ yasadd±deso hoti v±. Vanda abhivandane abhipubbo, tv±paccayassa yo, ik±r±gamo ca, abhivandiya bh±sissa½, abhivanditv±, vandiya, vanditv±. Tath± abhibhuyya, dvittarassatt±ni, abhibhavitv±, abhibhotv±. Si sev±ya½, “kvaci dh±t³”ti-±din± ik±rassa ±tta½, niss±ya, nissitv±. Bhaja sev±ya½, “tath± kattari c±”ti pubbar³patta½, vibhajja, vibhajiya, vibhajitv±. Disa atisajjane, uddissa, uddisiya, uddisitv±. Pavissa, pavisiya, pavisitv±. N² p±puºane, upan²ya, upanetv±. Atiseyya, atisayitv±. Oh±ya, ohitv±, jahitv±, hitv±. ¾d±ya, ±diyitv±, “div±dito yo”ti yappaccayo, “kvaci dh±t³”ti-±din± dh±tvantassik±ro ca, datv±, datv±na. Pidh±ya, pidahitv±. Bhuñjiya, bhuñjitv±, bhotv±. Viceyya, vicinitv±. Viññ±ya, vij±nitv±, ñatv±. “Yath±gama½, tun±d²s³”ti ca vattate. 642. Dadhantato yo kvaci. Dak±radhak±rantehi dh±t³hi yath±gama½ yak±r±gamo hoti kvaci tun±d²su paccayesu. Yavato dak±rassa jak±ro, sam±pajjitv±, uppajjitv±, bhijjitv±, chijjitv± gato. Budha avagamane, “tath± kattari c±”ti sakh±tvantassa yak±rassa cavaggo, bujjhiya, bujjhitv±. Virajjhiya, virajjhitv±. Rundhiya, rundhitv±. “Tun±d²nan”ti adhik±ro, “v±”ti ca. 643. Canantehi racca½. Cak±ranak±rantehi dh±t³hi paresa½ tun±d²na½ paccay±na½ racc±deso hoti v±, “raccan”ti yogavibh±gena aññasm±pi, vavatthitavibh±satthoya½ v±saddo, r±dilopo. Vica vivecane vipubbo, vivicca, viviccitv±, “yo kvac²”ti yogavibh±gena yak±r±gamo. Pava p±ke, pacca, pacciya, paccitv±. Vimucca, vimuccitv±. Hana hi½s±gat²su, ±hacca, upahacca, ±hantv±, upahantv±. V±ti ki½? Avamañña, avamaññitv±, mantv±, nyassañak±ro. I gatimhi, yogavibh±gena racc±deso, paµicca, avecca, upecca upetv±. Kara karaºe, sakkacca, adhikicca, ik±r±gamo, kariya. Disa pekkhaºe– 644. Dis± sv±nasv±ntalopo ca. Disaiccet±ya dh±tuy± paresa½ tun±d²na½ paccay±na½ sv±na sv±icc±des± honti v±, dh±tvantassa lopo ca. Disv±nassa etadahosi, cakkhun± r³pa½ disv±. V±ti ki½? Nekkhamma½ daµµhu½, daµµh±. Passiya, passituna, passitv±. Antaggahaºa½ antalopaggahaºañc±nuvattate. 645. Ma ha da bhehi mma yha jja bbha ddh± ca. Ma ha da bhaiccevamantehi dh±t³hi paresa½ tun±d²na½ paccay±na½ yath±kkama½ mma yha jja bbha ddh±iccete ±des± honti v±, dh±tvantalopo ca. Mak±rantehi t±va ±gamma, ±gantv±. Kamu padavikkhepe, okkamma, okkamitv±, nikkhamma, nikkhamitv±, abhiramma, abhiramitv±. Hak±rantehi paggayha, paggaºhitv±, paggahetv±. Muha vecitte, sammuyha, sammuyhitv±, yak±r±gamo, ±ruyha, ±ruhitv±, ogayha, ogahetv±. Dak±rantehi uppajja, uppajjitv±, pamajja, pamajjitv±, upasampajja, upasampajjitv±. Chidi dvidh±karaºe, acchijja, chijja, chijjitv±, chindiya, chinditv±, chetv±. Bhak±rantehi rabha r±bhasse, ±rabbha kathesi, ±raddh±, ±rabhitv±. Labha l±bhe, upalabbha, upaladdh±, saddha½ paµilabhitv± puññ±ni karonti icc±di.
Tavetun±dippaccayantanayo.