Pañcati½satimapariccheda
Dv±dasar±jako
1. ¾maº¹ag±maºyabhayo, mah±d±µhika-accaye;
navavassanaµµham±se, rajja½ k±resi ta½ suto.
2. Chatt±ti chatta½ k±resi, mah±th³pe manorame;
tatheva p±davediñca, muddhavediñca k±rayi.
3. Tatheva lohap±s±da, th³pavhe posathavhaye;
k±resi kucchi-±jira½, kucchi-±¼indameva ca.
4. Ubhayatth±pi k±resi, c±ru½ ratanapaº¹apa½;
rajataleºa vih±rañca, k±r±pesi nar±dhipe.
5. Mah±g±meº¹av±pi½so, passe k±riya dakkhiºe;
dakkhiºassa vih±rassa, ad±si puññadakkhiºo.
6. M±gh±ta½ sakale d²pe, k±resi manuj±dhipo;
valliphal±ni sabb±ni, rop±petv± tahi½ tahi½.
7. Ma½ sakubhaº¹aka½ n±ma, ±maº¹iya mah²pati;
patta½ p³r±payitv±na, k±retv± vatthacumbaµa½.
8. D±pesi sabbasaªghassa, vippasannena cetas±;
patte p³r±payitv± so, ±maº¹a g±maºivid³.
9. Taªkaniµµhokaºir±j±-tisso gh±tiya t±tara½;
t²ºi vass±ni nagare, rajja½ k±resi khattiyo.
10. Uposathagharaµµa½ es±, nicchini cekiyavhaye;
r±j±par±dhakammamhi, putte saµµhitu bhikkhavo.
11. Saho¹¹e g±hayitv±na, r±j± cetiya pabbate;
khip±pesi kaºiravhe, pabbh±ramhi as²lake.
12. Kaºir±j± accayena, ±maº¹ag±maºi suto;
c³¼±bhayo vassameka½, rajja½ k±resi khattiyo.
13. So goºakanad²t²re, purapassamhi dakkhiºe;
k±r±pesi mah²p±lo, vih±re c³¼agallaka½.
14. C³¼±bhayassa’cca yena, s²vali ta½ kaniµµhik±;
±maº¹adh²t± caturo, m±se rajjamak±rayi.
15. ¾maº¹a bh±gineyy± tu, s²vali½ apan²yata½;
i¼an±goti n±mena, chatta½ uss±payi pure.
16. Tissav±pi½ gate tasmi½, ±divasse nar±dhipe;
ta½ hitv± puram±gañchu½, bahavolambakaººak±.
17. Tahi½ adisv± te r±j±, kuddho tehi ak±rayi;
maddaya½ v±piy± passe, mah±th³pañjasa½saya½.
18. Tesa½ vic±rake katv±, caº¹±le ca µhap±payi;
tena kuddh±lambakaºº±, sabbe hutv±na ekato.
19. R±j±na½ ta½ gahetv±na, rundhitv±na sake ghare;
saya½ rajja½ vic±resu½, rañño dev² tad± saka½.
20. Putta½ candamukhasiva½, maº¹ayitv± kum±raka½;
datv±na hatthe dh±t²na½, maªgalahatthi santike.
21. Pesesi vatv± sandesa½, netv± ta½ dh±tiyo tahi½;
vadi½su devisandesa½, sabba½ maªgala hatthino.
22. “Aya½ te s±dhino putto,
s±miko c±rake µhito;
arihi gh±tato seso,
tay± gh±to imassa tu.
23. Tvamena½ kira gh±tehi, ida½ devivaco”iti;
vatv± tu say±pesu½, p±dam³lamhi hatthino.
24. Dukkhito so ruditv±na, n±go bhetv±na ±¼aka½;
pavisitv± mah±vatthu½, dv±ra½ p±tiya th±mas±.
25. Rañño nisinnaªgaºamhi, uggh±µetv± kav±µaka½;
nis²d±piya ta½ khandhe, mah±titthamup±gami.
26. N±va½ ±ro payitv±na, r±j±na½ tattha kuñjaro;
pacchimo dadhit²rena, saya½ malaya m±ruh².
27. Parat²re vasitv± so, t²ºivass±ni khattiyo;
balak±ya½ gahetv±na, ±g± n±v±ti rohaºa½.
28. Titthe sakkharasobbhamhi, otaritv±na bh³pati;
ak±si rohaºe tattha, mahanta½ balasaªgaha½.
29. Rañño maªgalahatthiso, dakkhiºa½ malaya½ tato;
rohaºa½ye’vup±gañchi, tassa kamm±ni k±tave.
30. Mah±paduman±massa, tattha j±takabh±ºino;
tul±dh±ravhav±sissa, mah±therassa santike.
31. Kapij±taka½ sutv±na, bodhisatte pas±dav±;
n±gamah±vih±ra½ so, jiy±muttadhanussata½.
32. Katv± k±resi th³pañca, va¹¹h±pesi yath±µhita½;
tissav±piñca k±resi, tath± duravhav±pika½.
33. So gahetv± bala½ r±j±, yuddh±ya abhinikkhami;
ta½ sutv± lambakaºº± ca, yuddh±ya abhisa½yut±.
34. Papallakkhandhadv±ramhi, khette hiªkarav±pike;
yuddha½ ubhinna½ vattittha, aññamaññavihesana½.
35. N±v±kilantadehatt±, pos± s²danti r±jino;
r±j± n±ma½ s±vayitv±, saya½ p±visi tena so.
36. Tena bh²t±lambakaºº±, sayi½su udarena so;
tesa½ s²s±ni chinditv±, ratan±bhisama½kari.
37. Tikkhattumevantukate, karuº±ya mah²pati;
“am±retv±’va gaºh±tha, j²vagg±han’ti abruvi.
38. Tato vijitasaªg±mo, pura½ ±gamma bh³pati;
chatta½ uss±payitv±na tissav±pi chaºa½ ag±.
39. Jalak²¼±ya uggantv±, sumaº¹itapas±dhito;
attano sirisampatti½, disv± tassantar±yike.
40. Lambakaººe saritv±na, kuddho so yojay²rathe;
yugaparampar± tesa½, purato p±vis² pura½.
41. Mah±vatthussa umm±re, µhatv± r±j±ºapesi so;
“imesa½ s²samumm±re, asmi½ chindatha bho”iti.
42. Goº± eterathe yutt±, tava honti rathesabha;
siªga½khurañca etesa½, ched±payata bho”iti.
43. M±tuy± atha saññatto, s²saccheda½ niv±riya;
n±sañca p±daªguµµhañca, tesa½ r±j± achedayi.
44. Hatthivuttha½ janapada½, ad± hatthissa khattiyo;
hatthibhogo janapado, iti ten±si n±mato.
45. Eva½ anur±dhapure, i¼±n±go mah²pati;
chabbass±ni anun±ni, rajja½ k±resi khattiyo.
46. I¼an±gaccaye tassa, putto candamukhosivo;
aµµhavassa½ sattam±sa½, r±j± rajjamak±rayi.
47. Maºik±rag±me v±pi, k±r±petv± mah²pati;
issarasamaºavhassa, vih±rassa ad±si so.
48. Tassa rañño mahes² ca, saªg±me pattimattano;
tassev±’d± vih±rassa, dami¼adev²ti vissut±.
49. Ta½ tissav±p² k²¼±ya, hantv± candamukha½ siva½;
yasa¼±lakatisso’ti, vissuto taªkaniµµhako.
50. Anur±dhapure ramme, laªk±bhuvadane subhe;
sattavass±naµµham±se, r±j± rajjamak±rayi.
51. Dovirikassa dattassa, puttho dov±riko saya½;
rañño sadisar³pena, ahosi subhan±mav±.
52. Subha½ balattha½ ta½ r±j±, r±jabh³s±ya bh³siya;
nisid±piya pallaªke, h±sattha½ yasa¼±lako.
53. S²saco¼a½ balatthassa, sas²se paµimuñciya;
yaµµhi½ gahetv± hatthena, dv±ram³le µhito saya½.
54. Vandantesu amaccesu, nisinna½ ±sanamhi ta½;
r±j± hasati eva½ so, kurute antarantar±.
55. “Balattho ekadivasa½, r±j±na½ hasam±naka½;
aya½ balattho kasm± me, sammukh±hasat²”ti so.
56. M±r±payitv± r±j±na½, balattho so subho idha;
rajja½ k±resi chabbassa½, subhar±j±ti vissuto.
57. Dvisu mah±vih±resu, subhar±j± manorama½;
pariveºapanti½ subha-n±maka½yeva k±rayi.
58. Uruvelasam²pamhi, tath± vellivih±raka½;
puratthime ekadv±ra½, gaªgante nandig±maka½.
59. Lambakaººasuto eko, uttarapassav±siko;
sen±patimupaµµh±si, vasabho n±ma m±tula½.
60. Hessati vasabho n±ma, r±j±’ti sutiy±sad±;
gh±teti r±j±d²pamhi, sabbe vasabhan±make.
61. “Rañño dass±ma vasata½, iman”ti bhariy±ya so;
sen±patimantayitv±, p±to r±jakula½ ag±.
62. Gacchato tena sahas±, tambula½ cuººavajjita½;
hatthamhi vasabhass±’d±, ta½ s±dhu parirakkhitu½.
63. R±jagehassa dv±ramhi, tambula½ cuººavajjita½;
sen±pati udikkhitv±, ta½ cuººattha½ visajjayi.
64. Sen±patissa bhariy±, cuººattha½ vasabha½ gata½;
vatv± rahassa½ datv± ca, sahassa½ ta½ pal±payi.
65. Mah±vih±raµh±na½ so, gantv±na vasabho pana;
tattha therehi khiranna-vatthehi katasaªgaho.
66. Tato para½ kuµµhino ca, r±jabh±v±ya nicchita½;
sutv±na vacana½haµµho, “coro hessan”ti nicchito.
67. Laddhasamatthapurise, g±magh±ta½ tato para½;
karonto rohaºa½ gantv±, kapallapuvopadesato.
68. Kamena raµµha½ kaºhantho, sampattabalav±hano;
so r±j± dv²hi vassehi, ±gamma purasantika½.
69. Subhar±ja½ raºe hantv±, vasabho so mahabbalo;
uss±payi purebhatta½, m±tulo’pi raºe pati.
70. Ta½ m±tulassa sarira½, pubbabh³topak±rika½;
ak±si vasabho r±j±, mahesi½ mettan±mika½.
71. Sohorap±µhaka½ pucchi, ±yuppam±ºamattano;
“±ha dv±dasavass±ni”, rahoyevassa sopi ca.
72. Rahassa½ rakkhaºatth±ya, sahassa½ tass± d±piya;
saªgha½ so sannip±tetv±, vanditv± pucchi bh³pati.
73. “Siy±nu bhante ±yussa, va¹¹hanak±raºa½”iti;
“atth²”ti saªgho ±cikkhi, antar±yavimocana½.
74. Pariss±vanad±nañca, ±v±sad±na meva ca;
gil±navattad±nañca, d±tabba½ manuj±dhipa.
75. “K±tabba½ jiººak±v±sa-paµisaªkharaºa½ tath±;
pañcas²lasam±d±na½, katv± ta½ s±dhurakkhiya½.
76. Uposath³pav±so ca, kattabbo’ posathe”iti;
r±j± s±dh³ti gantv±na, tath± sabba½ mak±si so.
77. Tiººa½ tiººañca vass±na½, accayena mah²pati;
d²pamhi sabbasaªghassa, tic²varamad±payi.
78. An±gat±na½ ther±na½, pesayitv±na d±payi;
dvatti½s±yahi µh±nesu, d±pesi madhup±yasa½.
79. Catusaµµhiy± ca µh±nesu, mah±d±na½tu missaka½;
sahassavaµµi catusu, µh±nesu ca jal±payi.
80. Cetiyapabbate ceva, th³p±r±me ca cetiye;
mah±th³pe mah±bodhi-ghare iti imesu hi.
81. Cittalak³µe k±resi, dasath³pe manorame;
d²pe’khilamhi ±v±se, jiººe ca paµisaªkhari.
82. Valliyeravih±re ca, therassa so pas²diya;
mah±valligotta½ n±ma, vih±rañca ak±rayi.
83. K±resi anur±r±ma½, mah±g±massa santike;
he¼ig±maµµhakarisa, sahassa½ tassa d±payi.
84. Mucelavih±ra½ k±retv±, so tissava¹¹ham±nake;
±¼is±rodakabh±ga½, vih±rassa ad±payi.
85. Kalambatitthe th³pamhi, k±resiµµhikakañcuka½;
k±resuposath± g±ra½, vaµµitelattha massatu.
86. Sahassakar²sav±pi½so k±r±petv± ad±si ca;
k±resuposath±g±ra½, vih±re kumbhigallake.
87. Soye’vu posath±g±ra½, issarasamaºake idha;
th³p±r±meth³paghara½, k±r±pesi mah²pati.
88. Mah±vih±re pariveºa, panti½ pacchimapekkhini½;
k±resi ca catus±lañca, jiººaka½ paµisaªkhari.
89. Catubuddhapaµim±ramma½, paµim±na½ghara½tath±;
mah±bodhiªgaºe ramme, r±j± soyeva k±rayi.
90. Tassa rañño mahes² s±, vuttan±m± manorama½;
th³pa½ th³pagharañceva, ramma½ tatheva k±rayi.
91. Th³p±r±me th³paghara½, niµµh±petv± mah²pati;
tassa niµµh±pitamahe, mah±d±namad±si ca.
92. Yutt±na½ buddhavacane, bhikkh³na½ paccayampi ca;
bhikkh³na½ dhammakathik±na½, sappiph±ºitameva ca.
93. Nagarassa catudv±re, kapaºavaµµañca d±payi;
gil±n±nañca bhikkh³na½, gil±navaµµameva ca.
94. Mayetti½ r±juppalav±pi½, vahakolambag±maka½;
mah±nika vittav±pi½, mah±r±motti meva ca.
95. Keh±la½ k±¼iv±piñca, cambuµµhi½ v±tamaªgana½;
abhiva¹¹ham±nakañca, iccek±dasa v±piyo.
96. Dv±dasa m±tik± ceva, subhikkhatthamak±rayi;
guttattha purap±k±ra½, ceva muccamak±rayi.
97. Gopurañca catudv±re, mah±vatthuñca k±rayi;
sara½ k±resi uyy±ne, ha½setatthavisajjayi.
98. Pure bah³ pokkharaº², k±r±petv± tahi½ tahi½;
ummaggena jala½ tattha, pavesesi mah²pati.
99. Eva½ n±n±vidha½ puñña½, katv± vasabhabh³pati;
hatantar±yo so hutv±, puññakamme sad±daro.
100. Catutt±s²savass±ni, pure rajjamak±rayi;
catutt±l²saves±kha, p³j± yo ca ak±rayi.
101. Subhar±j± dharanto so, attano ekadh²tara½;
vasabhena bhay±sa½k², appesi’µhika va¹¹haki½.
102. Attano kambalañceva, r±j± bhaº¹±ni ca’ppayi;
vasabhena hate tasmi½, tam±d±siµµhava¹¹hak².
103. Dh²tiµh±ne µhapetv±na, va¹¹heti attano ghare;
sakamma½ karato tassa, bhatta½ ±hari d±rik±.
104. S± nirodhasam±panna½, tadambapuppha gumbake;
sattame divase disv±, bhatta½ medh±v²n² ad±.
105. Puna bhatta½ randhayitv±, pituno bhattam±hari;
papañcak±raºa½ puµµh±, tamattha½ pituno vadi.
106. Tuµµho punappunañce’so, bhatta½ therassa d±payi;
vissatthon’±gata½ disv±, thero ±ha kum±rika½.
107. “Tava-issariyej±te, ima½ µh±na½ kum±rike;
sareyy±s²’ti thero tu, tad± ca parinibbuto.
108. Sake so vasabho r±j±, vayappattamhi puttake;
vaªkan±sikatissamhi, kañña½tass±nur³pika½.
109. Gaves±pesi puris±, ta½ disv±na kum±rika½;
iµµhakava¹¹hak²g±me, itthilakkhaºa kovid±.
110. Rañño nivedayu½ r±j±, tam±º±petum±rabhi;
tass±ha r±jadh²tatta½, iµµhakava¹¹hak² tad±.
111. Subharañño tu dh²tatta½, kambal±d²hi ñ±payi;
r±j± tuµµho sutass±’d±, ta½ s±dhu katamaªgala½.
112. Vasabhassaccaye putto, vaªkan±sika tissako;
anur±dhapure rajja½, t²ºi vass±ni k±rayi.
113. So goºanadiy± t²re, mah±maªgalan±maka½;
vih±ra½ k±rayi r±j±, vaªkan±sikatissako.
114. Mah±matt± tu dev² s±, sarant² therabh±sita½;
vih±rak±raºatth±ya, ak±si dhanasañcaya½.
115. Vaªkan±sikatissassa, accaye k±ray² suto;
rajja½ b±v²savass±ni, gajjab±hukag±maºi.
116. Sutv± so m±tuvacana½, m±tudatth±ya k±rayi;
kadambapupphaµh±namhi, r±jam±tuvih±raka½.
117. M±t± satasahassa½ s±, bh³mi-atthoya paº¹it±;
ad± mah±vih±rassa, vih±rañca ak±ra yi.
118. Sayameva ak±resi, tattha th³pa½ sil±maya½;
saªghabhogañca p±d±si, kiºitv±na tato tato.
119. Abhayuttara mah±th³pa½, va¹¹h±petv± cit±payi;
catudv±re ca tattheva, ±dimukhamak±rayi.
120. G±maºitissav±pi½ so, k±r±petv± mah²pati;
abhayagiri vih±rassa, p±kavaµµ±ya’d±si ca.
121. Maricavaµµikath³pamhi, kañcukañca ak±rayi;
kiºitv± satasahassena, saªghabhogamad±si ca.
122. K±resi pacchime vasse, vih±ra½ r±makavhaya½;
mahejasanas±lañca, nagaramhi ak±rayi.
123. Gajab±hussaccayena, sasuro tassa r±jino;
rajja½ mahallako n±go, chabbass±ni ak±rayi.
124. Puratthime pejalaka½, dakkhiºe koµi pabbata½;
pacchime dakap±s±ºe, n±gad²pe s±lipabbata½.
125. B²jag±me tanave¼i½, rohaºe janapade pana;
tobbalan±gapabbatañca, antoµµhe girih±lika½.
126. Ete satta vih±re so, mahallan±gabh³pati;
parittenapi k±lena, k±r±pesi mah±mat².
127. Eva½ as±rehi dhanehi s±ra½,
puññ±ni katv±na bah³ni paññ±;
±denti b±l± pana k±ma hetu,
bah³ni p±p±ni karont± moh±’ti.
Sujanappas±dasa½vegatth±ya kate mah±va½se
Dv±dasa r±jako n±ma
Pañcati½satimo paricchedo.