Pañcav²satima pariccheda

Duµµhag±maºi vijayo

1. Duµµhag±maºir±j±’tha katv±na janasaªgaha½;
kunte dh±tu½ nidh±petv±, sayoggabalav±hano.
2. Gantv± tissamah±r±ma½, vanditv± saªghamabravi;
“p±ragaªga½ gamiss±mi, jotetu½ s±sana½ aha½.
3. Sakk±tu½ bhikkhavo detha, amhehi sahag±mino;
maªgalañceva rakkh± ca, bhikkh³na½ dassana½ hino.
4. Ad±si daº¹akammattha½, saªgho pañcasata½ yat²;
bhikkhusaªghatam±d±ya, tato nikkhamma bh³pati.
5. Sodh±petv±na malaye, idh±gamanamañjasa½;
kaº¹ula½ hatthim±ruyha, yodhehi pariv±rito.
6. Mahat± balak±yena, yuddh±ya abhinikkhami;
mah±g±mena sambaddh±, sen±g±’guttah±laka½.
7. Mahiyaªgaºam±gamma, chatta½ dami¼amaggah²;
gh±tetv± dami¼e tattha, ±gantv± ambatitthaka½.
8. Gaªg± parikh±sampanna½, titthambadami¼a½ pana;
yujjha½ cat³hi m± sehi, katahattha½ mahabbala½.
9. M±tara½ dassayitv±na, tena lesena aggahi;
tato-oruyha dami¼e, sattar±je mahabbale.
10. Ek±heneva gaºhitv±, khema½ katv± mahabbalo;
balass±’d± dhana½ tena, khem±r±moti vuccati.
11. Mah±koµµhantare sobbhe, doºo gavaramaggah²;
h±lakole issariya½, n±¼isobbhamhi n±¼ika½.
12. D²gh±bhayagallakamhi, gaºhi d²gh±bhayampi ca;
kacchipiµµhe kapis²sa½, catum±sena aggahi.
13. Koµanagare koµañca, tato h±lavah±ºaka½;
vahiµµhe vahiµµhadami¼a½, g±maºimhi ca g±maºi½.
14. Kumbhag±mamhi kumbhañca, nandig±mamhi nandika½;
gaºhi kh±ºu½ kh±ºug±me, dve tu tambuººame pana.
15. M±tula½ bh±gineyyañca, tamba-uººaman±make;
jambucaggah² soso ca, g±mo’hu ta½ tadavhayo.
16. “Aj±nitv± saka½sena½, gh±tenti sajan±” iti;
sutv±na saccakiriya½, akar² tattha bh³pati.
17. Rajjasukh±ya v±y±mo, n±ya½ mama kad±cipi;
sambuddha s±sanasseva, µhapan±ya aya½ mama.
18. Tena saccena mesen±-k±yopagatabhaº¹ika½;
j±lavaººa½va hot³ti, ta½ tathevatad± ahu.
19. Gaªg±t²ramhi dami¼±, sabbe gh±titasesak±;
vijita½ nagara½ n±ma, saraºatth±ya p±visu½.
20. Ph±suke aªgaºaµh±ne, khandh±v±ra½ nivesayi;
ta½ khandh±v±ra.....µh²ti, n±men±’hosi p±kaµa½.
21. Vijitanagarag±hattha½, v²ma½santo nar±dhipo;
disv±’yanta½ nandimitta½, visajj±pesi kaº¹ula½.
22. Gaºhitu½ ±gata½ hatthi½, nand²mitto karehita½;
ubho dante p²¼ayitv±, ukkuµika½ nis²dayi.
23. Hatthin± nandimitto tu, yasm± yattha ayujjhi so;
tasm± tattha tato g±mo, hatthiporoti vuccati.
24. V²ma½sitv± ubho r±j±, vijita½ nagara½ ag±;
yodh±na½ dakkhiºadv±re, saªg±mo ±si bhi½sano.
25. Puratthimamhi dv±ramhi, so ve¼usumano pana;
aneka saªkhe dami¼e, ass±ru¼he agh±tayi.
26. Dv±ra½ thakesu½ dami¼±, r±j± yodhe visajjayi;
kaººulo nandimitto ca, suranimilo ca dakkhiºe.
27. Mah±soºo ca goµµho ca,
thera putto ca te tayo;
dv±resu t²su kamm±ni,
itaresu tad± karu½.
28. Nagara½ ta½ tiparikha½, uccap±k±ra gopita½;
ayokammakatadv±ra½, ar²hi duppadha½siya½.
29. J±º³hi µhatv± d±µh±hi, bhinditv±na sil±yudh±;
iµµhak± ceva hatthi so, ayodv±ramup±gami.
30. Gopuraµµh± tu dami¼±, khipi½su vividh±’yudhe;
pakka½ ayogu¼añceva, kathikañca silesika½.
31. Piµµhi½ khitte silesamhi, dh³p±yante’tha kaº¹ulo;
vedanaµµo’dakaµh±na½, gantv±na tattha ogah².
32. Na ida½ sur±p±ºa½ te, ayodv±ra vigh±µana½;
gaccha dv±ra½ vigh±µehi, icc±hagoµµhayimbaro.
33. So m±na½ janayitv±na, koñca½ katv± gajuttamo;
udak± uµµhahitv±na, thale aµµh±si dappav±.
34. Hatthivajje viyojetv±, silesa½ osadha½ ak±;
r±j± ±ruyha hatthi½ ta½, kumbhe phusiyap±ºin±.
35. “La½k±d²pamhi sakale, rajja½ te t±ta kaº¹ula;
damm²”ti ta½ tosayitv±, bhojetv± varabhojana½.
36. Veµhayitv± s±µakena, k±rayitv± suvammita½;
sattaguºa½ m±hisacamma½, bandhetv± cammapiµµhiya½.
37. Tasso’ paritelacamma½, d±petv± ta½ visajjayi;
asan²viya gajjanto, so gahetv±’paddave saha.
38. Padara½ vijjhi d±µh±hi, umm±ra½ padas±’hani;
saddh±rab±ha½ ta½ dv±ra½, bh³miya½ sarava½ pati.
39. Gopure dabbasambh±ra½, patanta½ hattipiµµhiya½;
b±h±hi pariharitv±na, nand²mitto pavaµµayi.
40. Disv±na tassa kiriya½, kaº¹ulo tuµµham±naso;
d±µh±p²µhanavera½ ta½, cha¹¹hesi paµhama½ kata½.
41. Atthano piµµhitoyeva, pavesatth±ya kaº¹ulo;
nivattitv±na oloki, yodha½ tattha gajuttamo.
42. “Hatthin±katamaggena, nappavekkh±maha½”iti;
nand²mitto vicintetv±, p±k±ra½ hani b±hun±.
43. So aµµh±rasahatthucco, pati-aµµhusabho kira;
oloki suranimala½, aniccha½ sopi ta½ patha½.
44. Laªghayitv±na p±k±ra½,
nagarabbhantare pati;
bhinditv± dv±ramekeka½,
goµµho soºova p±visi.
45. Hatt² gahetv± rathacakka½, mitto sakaµapañjara½;
n±¼ikerataru½ goµµho, nimmalo khaggamuttama½.
46. T±larukkha½ mah±soºo, theraputto mah±gada½;
visu½ visu½ v²thigat±, dami¼e tattha cuººayu½.
47. Vijita½ nagara½ bhetv±, catum±sena khattiyo;
tatho girilaka½ gantv±, giriya½ dami¼a½ hani.
48. Gantv± mahelanagara½, timah±parikha½ tato;
kadamba pupphavall²hi, samant± pariv±rita½.
49. Ekadv±ra½ duppavesa½, catum±se vasa½ tahi½;
gaºhi mahelar±j±na½, mantayuddhena bh³mipo.
50. Taton’ur±dhanagara½, ±gacchanto mah²pati;
khandh±v±ra½ nivesesi, paritok±sapabbata½.
51. M±samhi jeµµham³lamhi, ta¼±ka½ tattha k±riya;
jala½ k²¼i tahi½ g±mo, posonanagaravhayo.
52. Ta½ yuddh±y±gata½ sutv±, r±j±na½ duµµhag±maºi½;
amacce sannip±tetv±, e¼±ro ±ha bh³mipo.
53. “So r±j± ca saya½yodho,
yodh± cassa mah³kira;
amacco kinnu k±tabba½,
kinti maññanti no ime.
54. D²ghajattuppabhutayo, yodh± e¼±rar±jino;
“suve yuddha½ kariss±mi”, iti te nicchaya½ karu½.
55. Duµµhag±maºir±j±pi, mantetv± m±tuy± saha;
tass± matena k±resi, dvatti½sa balakoµµhake.
56. R±jacchattadhare tattha, µhapesi r±jar³pake;
abbhantare koµµhake tu, saya½ aµµh±si bh³pati.
57. E¼±rar±j± sannaddho, mah±pabbata hatthina½;
±ruyha agam± tattha, sayogga balav±hano.
58. Saªg±me vattam±namhi, d²ghajattu mahabbalo;
±d±ya khaggaphalaka½, yujjham±no bhay±nako.
59. Hatthe aµµharasu’ggantv±, nabha½ ta½ r±jar³paka½;
chinditv± asin± bhindi, paµhama½ balakoµµhaka½.
60. Eva½ sesepi bhinditv±, malakoµµhe mahabbalo;
µhita½ g±maºir±jena, balakoµµhamup±gami.
61. Yodho so suranimalo, gacchanta½ r±jino’pari;
s±vetv± attano n±ma½, tamakkosi mahabbalo.
62. Itaro “ta½ vadhissan”ti, kuddho ±k±samuggami;
itaro otarantassa, phalaka½ upan±mayi.
63. “Chind± meta½ saphalaka½”, iti cintiya so pana;
phalaka½ hani khaggena, ta½ muñciyi’ tarosayi.
64. Kappento muttaphalaka½, d²ghajattu tahi½ pati;
uµµh±ya s³ranimilo, patita½ sattiy±’hani.
65. Saªkha½ dhami phussadevo, sen± bhijjittha d±mi¼i;
e¼aropi nivattittha, gh±tesu½ dami¼e bah³.
66. Tattha v±pi jala½ ±si, hat±na½ lohit± vila½;
tasm± kulatthav± p²ti, n±mato vissuta½ ahu.
67. Car±petv± tahi½ bheri½, duµµhag±maºi bh³pati;
“na hanissatu e¼±ra½, ma½muñciya paro”iti.
68. Sannaddho sayam±ruyha, sannaddha½ kaº¹ula½ kari½;
e¼±ra½ anubandhanto, dakkhiºadv±ram±gami.
69. Puradakkhiºadv±ramhi, ubho yujjhi½su bh³mip±;
tomara½ khipi e¼±ro, g±maºi tamavañcayi.
70. Vijjh±pesi ca dantehi, ta½ hatthi½ sakahatthin±;
tomara½ khipi e¼±ra½, sahatthi tattha so pati.
71. Tato vijitasaªg±mo, sayoggabalav±hano;
la½ka½ ek±tapatta½ so, katv±na p±visi pura½.
72. Puramhi bheri½ c±retv±, samant± yojane jane;
sannip±tiya k±resi, p³ja½ e¼±rar±jino.
73. Ta½ dehapatitaµh±ne, k³µ±g±rena jh±payi;
cetiya½ tattha k±resi, parih±ramad±si ca.
74. Ajj±pi la½k±patino, ta½ padesasam²pag±;
teneva parih±rena, na v±d±penti t³riya½.
75. Eva½ dvatti½sa dami¼a, r±j±no duµµhag±maºi;
gaºhitv± ekacchattena, la½k±rajjamak±si so.
76. Vijite nagare bhinne, yodho so d²ghajattuko;
e¼±rassa nivedetv±, bh±gineyyassa yodhata½.
77. Tassa halluka n±massa, bh±gineyyassa attano;
pesay² c±gamatth±ya, tassa sutv±na halluko.
78. E¼±rada¹¹hadivas±, sattame divase idha;
puris±na½ sahassehi, saµµhiy± saha otari.
79. Otiººo so suºitv±pi, patana½ tassa r±jino;
“yujjhiss±m²”ti lajj±ya, mah±tittha½ idh±gam±.
80. Khandh±v±ra½ nivesesi, g±me ko¼ambah±lake;
r±j± tass±’gama½ sutv±, yuddh±ya abhinikkhami.
81. Yuddhasannaha sannaddho, hatthim±ruyha kaº¹ula½;
hatthassa rathayo dhehi, pant²hi ca anunako.
82. Umm±daphusso devo so, d²pe aggadhanuggaho;
dasa¹¹h±yudhasanaddho, sesayodh± ca anvagu½.
83. Pavatte tum³le yuddhe, sannaddho bhalluko tahi½;
r±j±bhimukha m±y±si, n±gar±j± tu kaº¹ulo.
84. Ta½ vegamandibh±vattha½, paccosakki sani½ sani½;
sen±pi saddhi½ teneva, paccosakki sani½ sani½.
85. R±j±ha “pubbe yuddhesu, aµµhav²satiy± aya½;
na paccosakki ki½ eta½, phussadev±”ti ±ha so.
86. Jayo no paramo deva, jayabh³mi maya½ gajo;
paccosakkati pekkhanto, jayaµh±namhi µhassati.
87. N±go’tha paccosakkitv±, phussadevassa passato;
mah±vih±ras²mante, aµµh±si suppatiµµhito.
88. Tatraµµhito n±gar±j±, bhalluko dami¼o tahi½;
r±j±bhimukham±gantv±, uppaº¹esi mah²pati;
89. mukha½ pidh±ya khaggena, r±j± akkosi ta½ pana;
“rañño mukhamhi p±temi”, iti kaº¹añca so khipi.
90. ¾hacca so khaggatala½, kaº¹o papati bh³miya½;
“mukhe viddho”ti saññ±ya, ukkaµµhi½ bhalluko ak±.
91. Rañño pacch± nisinno bho, phussadevo mahabbalo;
kaº¹a khipimukhe tassa, ghaµµento r±jakuº¹ala½.
92. R±j±na½ p±dato katv±, patam±nassa tassa tu;
khipitv± apara½ kaº¹a½, vijjhitv± tassa jaº¹uka½.
93. R±j±na½ s²sato katv±, p±tes² lahuhatthako;
bhalluke patite tasmi½, jayan±do pavattatha.
94. Phussadevo tahi½yeva, ñ±petu½ dosa mattano;
kaº¹avalli½ saka½ chetv±, pasata½ lohita½ saya½.
95. Radhaññ± dassesi ta½ disv±, r±j± ta½ pucchi“ki½”iti;
r±ja daº¹o kato meti, so avoca mah²pati.
96. Kodho dosoti vuttova,
±ha kuº¹ala ghaµµana½;
adosa½ dosamaññ±ya,
kimeta½ kari bh±tika.
97. Iti vatv± mah±r±j±, kataññu idha m±ha ca;
“kaº¹±nucchaviko tuyha½, sakk±ro hessate mah±.
98. Gh±tetv± dami¼e sabbe, r±j± laddhajayo kato;
p±s±da talam±ruyha, s²h±sanagato tahi½.
99. N±µak±macca majjhamhi, phussadevassa ta½ sara½;
±º±petv± µhap±petv±, pu½khena ujuka½ tale.
100. Kah±paºehi kaº¹a½ ta½, ±sitte’yu par³pari;
ch±d±petv± d±pesi, phussadevassa ta½ khaºe.
101. Narindap±s±datale, narindotha alaªkate;
sugandhad²pujjalite, n±n±gandhasam±yute.
102. N±µaka janayogena, acchar±hi ca bh³site;
anagghattharaºatthiººe, muduke sayane subhe.
103. Sayito sirisampatti½, mahati½ apipekkhiya;
kata½ akkhobhiºigh±ta½, saranto na sukha½ labhi.
104. Yiyaªgud²pe arahanto, ñatv± ta½ tassatakkita½;
aµµh±’rahante p±hesu½, tamass±setumissara½.
105. ¾gamma te majjh±y±me, r±ja dv±ramhi otaru½;
nivedi tabbh±gaman±, p±s±da talem±ruhu½.
106. Vanditv± te mah±r±ja, nis²d±piya ±sane;
katv± vividhasakk±ra½, pucchi ±gatak±raºa½.
107. Piyaªgud²pe saªghena, pesita½ manuj±dhipa;
tamass± sayitu½ amhe, iti r±j± pun±’hate.
108. “Katha½ nu bhante ass±so, mama hessati yena me;
akkhobhiºimah±sena, gh±to k±r±pito”iti.
109. “Saggamaggantar±yo ca, natthi te tena kammun±;
d²ya¹¹hamanuj± ce’ttha, gh±tit± manuj±dhipa;
110. saraºesu µhito eko, pañcas²lepi c±’paro;
micch±diµµhi ca duss²lo, ses± pasusam±mat±.
111. Jotayissasi ceva tva½, bahudh± buddhas±sana½;
manovilekha½ tasm± tva½, vinodaya narissara.
112. Iti vutto mah±r±j±, tehi ass±sam±gato;
vanditv± te visajjetv±, sayito puna cintayi.
113. Vin± saªghena ±h±ra½, m±bhuñjetha kad±cipi”;
iti m±t±pit±’h±re, sapi½su dahare’ vano.
114. Adatv± bhikkhusaªghassa, bhutta½ atthi nukho iti;
addasa p±tar±samhi, eka½ maricavaµµika½.
115. Saªghassa aµµhapetv±va paribhutta½ sati½ vin±;
tadattha½ daº¹akamma½ me, kattabbanti ca cintayi.
116. Ete tenekakoµi idha manujagaºe gh±tite cintayitv±,
k±m±na½ hetu eta½ manasi ca kayir± s±dhu ±d²nava½ ta½;
sabbesa½ gh±tani½ ta½ manasi ca kayir±’ niccata½ s±dhu s±dhu,
eva½ dukkh± pamokkha½ subhagati mahav± p±puºeyy±’c²ren±ti.

Sujanappas±dasa½vegatth±ya kate mah±va½se

Duµµhag±maºivijayo n±ma

Pañcav²satimo paricchedo.