14. Sikkh±padavibhaªgo

1. Abhidhammabh±jan²yavaººan±

703. Sikkh±saªkh±t±na½ kusaladhamm±na½ pañca s²laªg±ni nissayabh±vena v± patiµµh± siyu½, upanissayabh±vena v±ti tadubhaya½ dassento ±ha “sampayogavasena, upanissayavasena ca ok±sabh±ven±”ti.
704. “Kammapath± ev±”ti niyamassa katatt± vutta½ “asabbas±dh±raºes³”ti. Na hi sakk± indriy±dis±dh±raºakoµµh±savasena niyama½ k±tu½. Kammapathakoµµh±sik± eva, na jh±n±dikoµµh±sik±. Kammapathabh±vena ±gatanti vadanti, duggatiy±, tattha uppajjanadukkhassa ca pavatti-up±yabh±vatoti adhipp±yo. Assa sur±p±nassa. Upak±rakatta½ sabbesa½. Sabh±gatta½ micch±c±rassa.
Tath±gahitasaªkh±r±rammaºat±y±ti “satta½ avahar±mi, satte vippaµipajj±m²”ti-±din± satt±k±rena gahitasaªkh±r±rammaºat±ya, na pana sattapaññatti-±rammaºat±y±ti adhipp±yo. “Pañca sikkh±pad±”ti-±din± tamevattha½ vivarati.
Tassa tass±ti yassa yassa byasanatth±ya. Saya½ v± usu-±di½ khipati, op±takhaºan±di½ karoti, t±disa½ manta½ parijappati, kammaja-iddhi½ va¼añjeti, aññena v± ta½ sabba½ k±ret²ti ±ha “nissaggiya…pe… dve eva gahit±”ti.
Yadipi koµµh±sav±re virati sar³pena n±gat± “yev±pan±”tveva vutt±, bhaj±piyam±n± pana maggabh±va½yeva bhajat²ti ±ha “viratis²la½ pana maggakoµµh±sikan”ti. Sesas²l±nanti sesa-av²tikkantas²l±na½.
712. Abhabbaµµh±n±ti p±º±tip±t±dayo. Yath± p±º±tip±t±dayo verahetut±ya vera½, eva½ tadaññepi akusal±ti vutta½ “ta½sabh±gat±ya verabh³t±nan”ti. Virat²na½ uppatti na na bhavissati sekkh±nanti yojan±. “Akusalasamuµµhit±ni c±”ti-±din±pi sekkh±na½ ubhayena viratisabbh±va½yeva vibh±veti. Tassattho– y±ni akusalasamuµµhit±ni k±yakamm±d²ni, t±ni tesa½ sekkh±na½ k±yaduccarit±d²n²ti ver±niyeva tehi verehi tesa½ sekkh±na½ viratiyo sambhavantiyeva. Yatoti yasm± p±º±tip±t±diviramitabbanippariy±yaver±bh±vepi k±yaduccarit±diveramattato sekkh±na½ viratisambhavato. Naphalabh³tass±p²ti yath± phalassa maggapaµibimbabh³tatt± maggasadisa½ satta-aµµhaªgikat± siy±, eva½ aphalabh³tass±pi sakad±g±mimagg±dikassa yato viratisambhavato aµµhaªgikat± hoti, aññath± pañcaªgiko eva siy±ti adhipp±yo.

Abhidhammabh±jan²yavaººan± niµµhit±.